En toen ben ik begonnen aan dit boek met de titel 1493. Een boek van ruim 500 bladzijden vol met informatie om echt te lezen. En dan nog afgerond met 150 bladzijden die ik niet heb gelezen, namelijk de voetnoten, verwijzingen naar andere literatuur en een register. De laatste bladzijde van het boek heeft nummer 688. Oftewel een veel te dikke pil, maar toch echt gelezen.
Het boek staat zo boordevol met informatie en feiten dat het eigenlijk veel te veel is om allemaal op te slaan. Dan maar proberen om de hoofdlijnen vast te houden en dat valt ook nog niet mee. Het gaat in ieder geval over de vraag wat er gebeurde met de wereld vanaf 1493, nadat Columbus op 12 oktober 1492 arriveerde op een eiland ergens in de Bahama’s.
De schrijver noemt het de Columbiaanse uitwisseling. De
uitwisseling van mensen, dieren en planten vanuit Europa, Azië en Afrika naar
Amerika en andersom. Het begin van de echte globalisering. En die uitwisseling
heeft positieve dingen gebracht, maar ook negatieve.
Dan is het nu wel toevallig dat er juist nu zoveel aandacht
is voor de negatieve kant van de zaak. Er zijn nu dus idioten die het
standbeeld van Columbus omverhalen, omdat hij voor zo veel leed heeft gezorgd.
Alsof ze de geschiedenis alsnog met terugwerkende kracht willen veranderen.
Alsof ze denken dat het mogelijk is om de globalisering terug te kunnen draaien.
Nu was Columbus ook geen lieverdje, echt een kind van zijn
tijd. Een despoot die het niet zo nauw nam met mensenrechten van de
plaatselijke indianen en ook de bemanning van zijn schepen had het vaak kwaad
te verduren. Maar het was wel een man met ideeën, en ook waanideeën, en
daarnaar handelde. Met als gevolg de ontdekking van Amerika, maar eigenlijk nog
meer, namelijk de schepping van hele nieuwe wereld. Met recht heeft deze man
dus recht op een standbeeld.
Een voorbeeld aan Columbiaanse uitwisseling is natuurlijk de
aardappel. Deze heeft een zeer positieve invloed gehad op het leven in Europa.
Dit zorgde voor een toename van basisvoedsel voor de bevolking en dus voor minder
honger en meer welvaart. Gelijk zit er ook weer een negatieve kant aan, omdat
in Europa er veel meer monocultuur was wat betreft de aardappel, gaf dit ook
weer de kans aan de aardappelziekte om toe te slaan, met als gevolg enorme
hongersnood.
De slavenhandel is natuurlijk ook zo’n Columbiaanse
uitwisseling. Nu was het houden van slaven tot nog niet zo lang geleden heel
gewoon. Er werden slaven gehouden in Afrika, Europa en Azië. Ook de indianen in
Amerika deden aan slaven. Het was alom. Nieuw was de trans-Atlantische
slavenhandel. De omstandigheden waren zo slecht dat vele slaven ontsnapten en
dat zorgde voor nog meer vraag naar nieuwe slaven. De ontsnapte slaven
vermengden zich vervolgens weer met de plaatselijke indiaanse bevolking. Nog
een Columbiaanse uitwisseling.
Zo staat dit boek vol met allerlei voorbeelden van de
Columbiaanse uitwisseling. Positief en negatief. Het doet je beseffen dat de
ontdekking van Amerika veel meer teweeg heeft gebracht dan alleen maar die
simpele ontdekking. Stel dat Amerika nu nog steeds niet was ontdekt, hoe had de
wereld er dan uitgezien? Dan kan je nu eigenlijk niet meer bedenken. De wereld
is gewoon anders geworden. Wie weet wat de komende 500 jaar ons gaat brengen.
