Peace

Gisteren hebben wij een bezoek gebracht aan het hoofdkantoor van VSO in Kigali. Op het kantoor werken zo’n 20 mensen, waarvan 3 van Britse origine en de rest is lokaal personeel. Er was koffie, thee en wat lekkere snacks. We konden rustig rondkijken in het kantoor en met deze of gene een praatje maken.

Zo kwam ik ook even kort in gesprek met Peace (wat een prachtige naam, en ja, je gaat wel denken waarom haar ouders haar die naam hebben gegeven). En nadat ze mij vroeg over mijn familie heb ik ook aan haar gevraagd of zij familie heeft. En dan blijkt dat ze is geboren in Uganda, en haar ouders wonen daar nog steeds, en nu woont zij samen met haar broer bij haar oom, hier in Kigali. Aan de hand van deze gegevens ontkom je er niet aan om te proberen haar een plaats te geven in de hele historie van Rwanda.

’s Middags hadden we een ‘Culture session’, om aan de hand van enkele stellingen mogelijke culture shocks in kaart te brengen. En op een gegeven moment komt het dan toch ter sprake, de genocide, en de situatie rond de Tutsi’s en de Hutu’s. Uit deze sessie kwam naar voren dat het echt een ‘don’t’ is om te vragen of iemand een Hutu of een Tutsi is. En dat het direct vragen naar familie omstandigheden ook niet wenselijk is, omdat dan mogelijk het niet zo plezierige verleden naar boven kan komen. Ik ben dus ’s ochtends al flink de fout ingegaan, al is de verzachtende omstandigheid dat Peace eerst naar mijn familie heeft gevraagd. Er waren ook en paar Rwandezen van het hoofdkantoor bij aanwezig. En zij waren allen heel stellig in hun standpunt: “Wij weten niet van een ander of deze Hutu of Tutsi is, en wij vragen er ook nooit naar bij een ander en het maakt ons ook niets uit”.

’s Avonds hebben we bezoek gekregen van Nicholas Cannon, de High Commissionar (een sjiek woord voor ambassadeur) van de Britse ambassade. Hij gaf een zeer duidelijk verhaal over de historie van Rwanda en de stand van zaken op dit moment. Ik heb nog nooit een diplomaat zulke duidelijke taal horen spreken, en iedereen heeft dan ook met open oren zitten luisteren naar zijn exposé. Hij gaf duidelijk aan dat er zorgen zijn over de ontwikkelingen die op dit moment gaande zijn in het land, maar de Britse regering blijft wel steun geven aan Rwanda. De ontwikkelingshulp wordt zelfs nog uitgebreid, dit in tegenstelling tot Nederland. Volgens hem weet iedereen wel van elkaar wie ze zijn en dat er niet over gesproken mag worden. Het officiële regeringsstandpunt is dat er geen verschil is en je kunt gearresteerd worden als je de nationale staat in gevaar brengt door het er wel over te hebben. Het wrange is natuurlijk wel, dat er juist politiek wordt bedreven (benoemingen, bevolkingspolitiek) gebruik makende van deze verschillen.

Het was vooral heel schokkend om het verschil tussen de verhalen in de middag en de avond te horen. Dat geeft wel iets om over na te denken. En dan moet zo’n onschuldige conversatie van die ochtend hier ook nog een plaats in krijgen.