Ook de laatste dag van de maand augustus was het weer umuganda. Officieel begint het om acht uur, maar dat vind ik een beetje te vroeg. Ik zorg dat ik er zo rond negen uur ben, dat kan nog genoeg meemaken van het hele evenement. Als ik de deur van mijn huis open doe, zie ik heel snel dat het waarschijnlijk niet zo ver van mijn huis is. Als ik over de schutting kijk dan zie ik beneden in de volgende straat een heleboel mensen aan het werk. Dat is vast mijn umuganda. Maar eerst wil ik mijn versgezette kopje Nescafé even opdrinken, dan ga ik op weg.
Mijn huis staat op een heuvel en vandaar dat ik benedenburen heb. De ene benedenbuurman is de dominee van de Apostles Church met zijn gezin. Naast zijn huis staat een bouwval, dat is dus mijn andere benedenbuurman. Er is ooit wel een begin gemaakt met de contouren van een huis, maar dat is nooit afgemaakt. Het is een verwaarloosd stukje grond met veel afval tussen de stenen ooit bedoeld om te worden gebruikt. Het gras en het onkruid teren er welig. Het schijnt er zo al vijf jaar bij te staan. De eigenaar is menigmaal gemaand om het af te gaan maken, maar dat verzoek is aan dovemans oren gericht. Er is ook wel geopperd om het dan maar te verkopen, maar de vraagprijs is te hoog en dus gebeurt er niets..
En nu met umuganda zijn wij bezig op dat stukje grond. Met machetes en ander hakmateriaal wordt al het gras en het onkruid weggehakt. En vervolgens wordt dit allemaal verzameld en op een grote hoop gegooid. De jonge jongens zijn hard aan het werk. De ouderen staan aan de kant en kijken toe. Ik heb er deze keer niet zo veel zin, dus ik blijf bij de oudere garde te staan om wat te kletsen. Een toeschouwer moppert dat het niet juist is dat wij hier nu aan het werk zijn, op het privé gebied van iemand anders. Hij vindt dat dit de verantwoordelijkheid van de eigenaar zou moeten zijn. Ik ben het wel met hem eens.
De inbraken in de wijk zijn natuurlijk gaan natuurlijk rond als een lopend vuurtje. Een buurtbewoner sprak mij aan over de inbraak bij mij. Ik legde hem uit dat niet ik, maar dat mijn bewaker is bestolen.
De dominee van de Apostles Church is er ook. Wij hebben het over de golf van inbraken in onze wijk. Hij moppert een beetje op Fabrice, die nog niet aanwezig is, dat hij te weinig doet om de inbraken op te lossen. De dieven die bij hem zijn geweest hebben hun twee mobiele telefoons achtergelaten (niet al te snugger, lijkt mij) en dat zou toch aanleiding genoeg moeten zijn om ze aan de hand hiervan op te sporen.
Dan komt Fabrice er aan. Na afloop van de vergadering is het altijd een drukte van belang en om snel naar huis te kunnen geef ik al vast mijn af te tekenen umuganda kaart. Ook betaal ik mijn bijdrage voor de ‘security’ voor deze en vorige maand en stel vast dat die inmiddels is verhoogd naar 2.000 Frw per maand. De vraag voor welke ‘security’ ik betaald heb, heb ik wijselijk maar niet gesteld. Fabrice is minder hartelijk dan anders, ik voel enige gereserveerdheid.
Opeens maant iemand mij om een foto te maken. Ik begrijp niet helemaal waarom, ik heb er al een paar gemaakt en zie geen reden om er nog een te maken. Maar dan wordt het me duidelijk, ik zie dat de chief bezig is om fysieke arbeid te verrichten. Dat had ik ook nog nooit eerder gezien, en blijkbaar valt dat de rest van de omstanders ook op. Dat zijn van die kleine opmerkingen, die het verschil maken. Kort daarna is het tien uur en roept de chief ons op om naar de vergadering te komen.
Onderweg loop ik samen met Patrick, vader van twee dochters en een derde, een zoon, op komst. Hij is advocaat en wij komen zo een beetje aan de praat. Nederland vindt hij een fantastisch land, vanwege de ‘freedom’. Als ik hem vraag naar de vrijheid in Rwanda, dan geeft hij het goede antwoord dat er aan gewerkt wordt. Hij heeft het ook over ‘family planning’ en dat dat een goede zaak is. Gezien de bevolkingsdichtheid in Rwanda is het goed om niet meer dan drie kinderen per gezin te hebben.
De vergadering begint om ongeveer om kwart over tien. Ik zit naast Jeffrey, dat is mijn vertaler van deze keer. Het eerste onderwerp is zoals gewoonlijk weer de aanwezigheid van de buurtbewoners op de umuganda. De chief dankt diegene die er wel zijn, maar laakt de mensen die er niet zijn. Naar aanleiding van de vorige keer hebben ze een lijst gemaakt van 40 mensen die verzaakt hebben en die nu een boete moeten betalen. En als ze dat niet doen, dan zullen de namen worden doorgegeven aan hogere autoriteiten. De vorige keer was ik ook niet aanwezig op umuganda, dus ik ben heel benieuwd of ik ook op de lijst sta.
Het volgende onderwerp gaat over scholing. De regering van Rwanda heeft besloten om met ingang van volgend jaar het verplichte onderwijs uit te breiden van negen tot twaalf jaar. Dit heeft als gevolg dat er extra klaslokalen bij moeten komen en dat kost geld. Voor de wijk Kimironko zou dat neerkomen op 67 miljoen Frw. Hiermee zouden dan 8 klaslokalen en 32 toiletgebouwen worden gebouwd. Een brief van het ministerie waarin dit wordt toegelicht circuleert onder de aanwezigen.
Het verzoek is om een bijdrage te leveren. In de brief staat dat een bedrag van 3.000 Frw per persoon nodig is om dit voor elkaar te krijgen. Er volgt een hele discussie of de bijdrage nu per persoon of per gezin zou moeten zijn. Uiteindelijk wordt besloten om het per gezin te doen en dat de bijdrage dan 10.000 Frw per gezin is. Volgens de chief zijn er 142 gezinnen in onze wijk, dus de potentiële opbrengst is dan ook duidelijk. Voor 14 september moet het bedrag binnen zijn. Ik ben benieuwd wat ze gaan doen als het benodigde bedrag er op die datum nog niet is. Een klein berekening doet mij tevens betwijfelen of op deze wijze alle umudugudu’s in Kimironko gezamenlijk wel tot het benodigde bedrag komen.
In een klein bijzinnetje wordt gezegd dat alle bedrijven in de wijk, voornamelijk de winkels, al benaderd zijn om een bijdrage te leveren. Ik kan me zo voorstellen dat het bijna onmogelijk is voor een bedrijf om geen bijdrage te leveren. Als je dat namelijk niet doet, zou er misschien wel eens moeilijk gedaan kunnen worden over vergunningen of iets dergelijks. Of ben ik nu te cynisch?
De dominee van de Apostles Church neemt het woord. We gaan het hebben over de inbraken. Er volgt een flinke discussie tussen de dominee en Fabrice. De achtergelaten telefoons komen ter sprake. De chief gaat zich er ook mee bemoeien. Het gaat ook over formulieren die ingevuld hadden moeten worden en dat die formulieren niet zijn ingeleverd bij de juiste personen. Fabrice wordt aardig in het defensief gedrongen, maar het eind van het liedje is dat hij er niet veel meer aan kan doen. De zaak ligt nu in de handen van de politie.
Dan komt de diefstal van de laptop van Ernest ter sprake. Fabrice begint een beschuldigende vinger te wijzen in de richting van Ernest. Hij heeft veel te veel mensen toegelaten op ons terrein en in zijn huis, zeker ten tijde van mijn vakantie, en die hebben vast gezien dat hij een laptop had en een van deze mensen zal wel teruggekomen zijn om die laptop te stelen. Met andere woorden het is eigenlijk zijn eigen schuld. Ernest neemt het woord en legt uit dat hij helemaal niet veel mensen over de vloer heeft gehad, alleen zijn vriend Jean-Marie is regelmatig langs geweeste en die heeft zeker zijn laptop niet gestolen. Het blijkt nu ook dat Fabrice aan Ernest gevraagd had om het incident niet aan mij te vertellen en hem wordt nu ook verweten dat hij dat toch gedaan heeft. Het wordt zo een hele discussie zonder een bevredigende ontknoping, maar wat wel een nare bijsmaak geeft is dat Ernest op deze wijze publiekelijk een beetje te kijk wordt gezet, in plaats van dat er mededogen is met wat hem is overkomen.
Dan gaan we het hebben over bewakers. Dat ze vaak onder een hoedje spelen met criminelen en dat je dus nooit de sleutels van je huis moet afgeven aan je bewaker. Er wordt gesproken over een bewaker die wordt gezien als een rotte appel in de wijk die men liever kwijt dan rijk is. De bewoner van het huis horende bij deze bewaker is naar voren gekomen en wordt toegesproken. Hij zegt toe om zich te ontdoen van zijn bewaker en dat wordt door de aanwezigen op prijs gesteld, want er volgt een groot applaus.
Plotseling staat een mevrouw op en neemt het woord. Ze zegt dat ze iets meer weet over de diefstallen. De chief verzoek om na afloop te blijven om dit met hem, Fabrice en de dominee te bespreken. Ik ben wel heel benieuwd wat dit nu weer voor wending is, en waarom dit dan opeens achter gesloten duren besproken moet worden.
Een andere dominee wil het woord voeren, maar hem wordt een beetje lacherig toegevoegd dat hij op de lijst van 40 personen staat die moeten betalen omdat ze niet op umuganda waren en dat hij eerst moet betalen voordat hij het woord mag voeren. Zijn verweer is dat hij ziek was en daarom er niet was. Door alle commotie is me ontgaan of hij zijn vraag nog heeft kunnen stellen, of dat ik het gemist had. Ook is mij niet helemaal duidelijk hoe serieus de opmerking is over het woord voeren in combinatie met het betalen.
De vergadering wordt afgesloten met het voorlezen van de lijst van 40 personen die moeten betalen. Sommigen zijn aanwezig, maar het merendeel is er nu ook niet. Ik sta niet op de lijst ondanks dat ik er de vorige keer niet was. Als muzungo heb je waarschijnlijk toch een soort uitzonderingspositie. Van de 40 personen wordt nu wel verwacht om hun boete van 5.000 Frw te gaan betalen.
Het is bijna twaalf uur en we mogen naar huis. Ik bedank Jeffrey voor het vertalen. Fabrice wordt bestormd door mensen die willen betalen. In de eerste plaats voor de maandelijkse ‘security’ bijdrage, maar misschien ook wel de boete voor het niet op komen dagen op umuganda of de bijdrage voor het bouwen van de klaslokalen. Ik zie dat Patrick een bedrag van 10.000 Frw betaalt. Zou dat zijn bijdrage voor de klaslokalen zijn? Ik heb mijn bijdrage voor security al betaald en dat lijkt mij wel genoeg.
Het was weer een goedgevulde ochtend met weinig werk, maar wel met aardig wat tekst. Ik heb vandaag ook een andere kant van Fabrice gezien. In eerste instantie lijkt het de persoon die behulpzaam is voor de problemen in de wijk, weliswaar onder de voorwaarde dat het moet voldoen aan de regels. Door al die diefstallen in de wijk voelt hij misschien wel dat er wat geknaagd wordt aan zijn positie van ‘security officer’ en misschien daarom begint hij wel om de schuld meer richting anderen te schuiven.
En zo mooi ziet het er nu uit! Het gras en het onkruid is gekortwiekt en op een hoopje gegooid. Alle andere afval ligt er nog. En ook het bouwwerk ziet er nog even desolaat uit als ervoor.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten