Rijke mensen sterven niet – Anneke Verbraeken

Deel 4 van gelezen boeken in corona tijd. Dit keer is het ‘Rijke mensen sterven niet’ van Anneke Verbraeken. Zij is een journaliste die veel schrijft over de situatie in Rwanda en Congo. Het boek beschrijft haar belevenissen in die landen gedurende de periode van oktober 2009 tot en met december 2016.

In Congo is ze vooral op zoek naar allerlei schimmigheden rondom de illegale mijnwinning en schrijft ze ook uitgebreid over haar avonturen rondom de verkiezingen van 2011 die uiteindelijk toch gewoon gewonnen zijn door Kabila.

Mijn interesse gaat natuurlijk voornamelijk uit naar Rwanda. Op de een of andere manier is Anneke verbonden geraakt met Victoire Ingabire toen zij, afkomstig vanuit Nederland, in 2010 naar Rwanda is gegaan om mee te doen aan de presidentsverkiezing van dat jaar. Dat meedoen is niet gelukt, eenvoudigweg omdat ze gewoonweg gearresteerd is en als gevolg daarvan in de gevangenis is beland.

En daar komt mijn connectie met haar in beeld. Tijdens mijn verblijf in Rwanda in 2011 was de rechtszaak tegen haar gaande en ik ben er een enkele keer naartoe geweest om hier getuige van te zijn. Hierover heb ik uitgebreid verslag gedaan en dit was voor Anneke een bron van informatie hoe een ander is gelopen tijdens dit proces. Zo is onze connectie ontstaan.
Zie bijvoorbeeld: http://bertinafrika.blogspot.com/2011/11/een-lijst-met-76-vragen-in-de-zaak.html

Het boek geeft verslag van de aanloop van het meedoen aan de verkiezingen, de arrestatie, het verloop van het proces en het gevangenschap van Victoire Ingabire. Dit alles wordt besproken als betrokken journalist, het is wel duidelijk aan welke kant de schrijver staat.

Verder wordt er op allerlei andere zaken ingegaan rondom het regime van Paul Kagame. De schrijver heeft zich in de loop der tijd hierover regelmatig kritisch uitgelaten, met als gevolg dat ze nu op de zwarte lijst van het regime is komen te staan. Ze mag het land niet meer in en wordt tegengewerkt waar mogelijk.

Dat laatste wordt natuurlijk geïllustreerd door onze belevenissen tijdens Rwanda Day op 3 oktober 2015. Daar kwam ik Anneke dus uiteindelijk een keer tegen en heb daar uitgebreid over bericht. Ook zij bericht hierover in haar boek en op bladzijde 241 en 242 word ik dan ook genoemd. Dat is wel apart om je eigen naam zo vermeld te zien staan in een boek.
Mijn versie staat hier: http://bertinafrika.blogspot.com/2015/10/rwanda-day-2015-wat-een-belevenis.html

Bij de presentatie van haar boek eind juni 2017 kon ik natuurlijk niet ontbreken. Aldaar het boek natuurlijk gekocht en Anneke heeft er nog een persoonlijk woord in geschreven. Ik was er gelijk in begonnen, maar op de een of andere manier toch niet afgemaakt. Nu in coronatijd heb ik het weer opgepakt. Gewoon weer van vooraf begonnen en bijna in een ruk uitgelezen. Zo veel herkenbare zaken in dat boek. Voor iedereen die iets heeft met Congo en/of Rwanda, een aanrader.

Pot 6 – Joris van de Wier

Nog maar een boek. Een boek aangeschaft tijdens de finale van de WK voetbal in 2018. Een verhaal over een roadtrip naar de voetbaldwergen van Europa. De kleine landen, variërend van San Marina tot Gibraltar zijn door de schrijver bezocht gedurende een paar dagen rond een interland en hij bericht over zijn belevenissen.

Wat is het idee achter het boek? De schrijver zegt dat hij van verliezers houdt. En dat hij daarom voor de kwalificatie voor de WK van 2018 het plan opgevat heeft om uit elke poule een thuiswedstrijd te bezoeken van het slechtste team. De teams uit pot 6. Nederland was ingedeeld in pot 1, ofwel in theorie een van de beste teams. In de praktijk werd Nederland slechts derde in de groep en miste dus als gevolg hiervan de WK van 2018.

De schrijver gaat telkens een paar dagen rond de interland op ontdekkingstocht in dat desbetreffende land. Op zoek naar legendarische voetballers, bijzondere supporters, obscure stadions en bekende en veel minder bekende voetbalclubs in dat land. En vaak pikt hij dan ook nog een aantal lokale wedstrijden mee. Ik vond het een prachtig idee en had eigenlijk zelf wel zoiets willen bedenken en dan uitvoeren.

De schrijver schrijft lekker vlot en ik vlieg dan ook door het boek. Heerlijke lectuur. Ik kan wel instemmen met zijn voorkeur van lelijke stadions en die zijn dan met name te vinden in het Oostblok. Verder veel heerlijk obscure informatie over de geschiedenis van zo’n land dat dan op de een of andere manier weer gekoppeld wordt aan voetbal.

Tijdens het lezen moest ik ook vaak weer terugdenken aan de presentatie van het boek. Dat was in café Engelenburgh, uitgebaat door Joop van Mourik, legendarische speler van FC Utrecht. Op zijn oude dag baat hij dit café uit, eigenlijk meer een woonkamer met een bar. Voorafgaand aan de finale Frankrijk-Kroatië werd het boek gepresenteerd. Je zou zeggen dat het publiek na afloop dan lekker gezamenlijk de finale zou gaan kijken. Maar nee hoor, een enkeling keek maar, het merendeel van het publiek ging buiten staan en herinneringen ophalen aan allerlei obscure wedstrijden waar ze naartoe waren gegaan. In hun ogen was zo’n WK-finale alleen maar het grote geld en de commercie en daar moest men niets van hebben. Nee, men ging liever naar de wedstrijd uit de kelder van derde Engelse divisie.

Al met al een zeer vermakelijk boek en zeker een aanrader om te lezen. Ook leuk dat ik op het eind van het boek een oude band heb herontdekt die ik een beetje vergeten was: Half Man Half Biscuit. Die hadden een lied gemaakt over een uitwedstrijd tegen een club uit Luxemburg. Een goede aanleiding om deze eens te gaan beluisteren en dat was een aangename verrassing. Het gevolg is dat Half Man Half Biscuit nu regelmatig aan het beluisteren ben via Spotify.

Normal people – Sally Rooney

Een tweede boek in corona tijd. Nog niet zo lang van mijn broer gekregen, geen idee meer wat de gelegenheid was. En waarom ik juist dit boek van hem gekregen heb, geen idee. Een boek in het Engels, genaamd ‘Normal people’, geschreven door Sally Rooney. Ik kon me niets voorstellen bij dit boek. Volgens de omslag winnaar van heel veel prijzen, dus het zal wel goed zijn.

Onbevangen ben ik eraan begonnen. De eerste paar bladzijden in het Engels, daar moest ik even inkomen, maar in het vervolg las het gewoon lekker vlot door. Binnen de kortste keren had ik het uit. Het viel dus niets tegen dat lezen in het Engels. En als het zo gemakkelijk wegleest, moet het wel goed geschreven zijn.

Het verhaal speelt zich af in Ierland en volgt de belevenissen van de hoofdpersonen Connell en Marianne gedurende een jaar of vier. Het begint in 2011, dan zitten ze beiden nog op de middelbare school. En het eindigt in 2015 en dan zijn ze een flink eind gevorderd met hun studie. Qua stijl vond ik de vorm waarin het geschreven werd aantrekkelijk. De schrijfster slaat soms maanden over om dan midden in het verhaal weer terug te grijpen op een eerdere periode, die dan weer logisch volgt op periode van daar weer voor. Ik begrijp nu wat er in deze zijn staat, ik hoop de lezer ook.

Was de stijl van het boek interessant, de hoofdpersonen vond ik in de loop der tijd steeds minder interessant te vinden. Ze hadden beiden, en daarmee samenhangend hun vrienden en familie, flink veel last van lekker moeilijk doen. Dat zal dan de jeugd van tegenwoordig wel zijn. Of misschien hoort het wel bij normale mensen.

Een bijzonder moment in dit boek is verder het verhaal dat ze in juli 2014 naar de televisie aan het kijken zijn naar de wedstrijd tussen Nederland en Costa Rica tijdens het WK voetbal in Brazilië. Maar helaas in de rust houden ze ermee op bij een stand van 0-0. Ik had nog gehoopt om in dit boek nog iets mee te krijgen van de geniale wissel van bondscoach Louis van Gaal. Vlak voor het einde van de verlenging bracht hij Tim Krul in het veld en hij zorgde met zijn twee gestopte penalty’s ervoor dat Nederland naar de halve finale kon gaan. Dat dat niet meegenomen is, vind ik een gemiste kans.

De wet van de stilte – Karin Anema

Het is corona tijd en dus wat meer tijd om boeken te lezen. Aangezien ik voor het werk veel te maken heb gekregen met Colombia is het boek van Karin Anema wel een mooi begin.

Zij maakt een reis door Colombia en vertelt over haar toerische uitstapjes, maar ook zeker over haar gesprekken die ze met allerlei mensen heeft gedurende deze reizen. Colombia heeft natuurlijk best een heftig verleden met handel in cocaine en alle misdaad die daarbij hoort, en daarnaast verschillende guerrillagroeperingen die op hun beurt weer belaagd werden door paramilitaire organisaties. Deze laatst hebben dan vaak weer connecties met het leger en grootgrondbezitters.

Inmiddels is het wat rustiger, maar denk niet dat alle problemen nu weg zijn. Er is nog steeds cocaïnehandel en er zijn nog steeds guerilla’s actief. Geweld is er nog steeds, maar niet meer zo excessief als jaren geleden. Vorig jaar mocht ik een klein weekje in Bogota zijn en daar heb ik eigenlijk niets gemerkt van alle problemen. Ik vond het een levendige en kleurrijke stad waar het fijn is om rustig rond te wandelen en heb geen gevaar gemerkt.

Maar schijn bedriegt en dat maakt dit boek ook duidelijk en vandaar ook de titel ‘De wet van de stilte’. Iedereen in Colombia heeft natuurlijk actief of passief wel iets meegemaakt. Mensen die actief zijn geweest in drugshandel, mensen die lid zijn geweest van de FARC of aanverwante organisaties, mensen die bij de para’s zaten, maar ook mensen die slachtoffer zijn geweest van de drugshandel, de FARC of de paramilitairen. En al deze mensen wonen nu misschien wel naast elkaar. En dan is het het beste om gewoon maar te zwijgen over het verleden. Dan kan dan dingen oprakelen waarvan niet duidelijk is wat dat voor gevolgen kan hebben. Vandaar dus die wet van de stilte.

Mooi dat Karin door rustig de tijd te nemen in de gelegenheid is om deze mensen echt te ontmoeten. Zodoende is in staat om die persoonlijke verhalen aan te horen. Mogelijk zijn de mensen dit ook eerder geneigd te doen omdat ze een buitenstaander is. Het boek geeft een mooi beeld van de huidige stand van zaken in Colombia. De enige nadeel van dit boek is dat op een gegeven moment wel een beetje op elkaar gaat lijken. Iedereen heeft wat meegemaakt en wil daar eigenlijk niets over zeggen. Gelukkig wordt dit op een aantal momenten onderbroken door een verslag van een toeristisch uitstapje, zoals een fietstocht of een trekking door de bergen.