Verkiezingsfraude in Rwanda

Gaston Rusiha is in het parlement gekozen als vertegenwoordiger van alle gehandicapten in Rwanda. Over deze verkiezing is nu ophef ontstaan. Zijn naaste belager beschuldigt hem van verkiezingsfraude.

Ik heb Gaston Rusiha voor het eerst ontmoet in het begin van 2011. Dit in het kader van een vergadering van het Management Committee van de RNDSC (Rwanda National Decade Steering Committee). Ik was nog maar net begonnen bij deze organisatie en was heel benieuwd hoe het zou gaan bij zo’n vergadering. Het Management Committee is te zien als het bestuur van de RNDSC. Belangrijke beslissingen over het voeren beleid worden in deze vergadering genomen.

Gaston Rusiha was de vicevoorzitter van het Management Committee. De vergaderingen vonden altijd plaats in de ruimte dat ook mijn werkplek was. Bij de eerste vergadering was hij veel te vroeg en kwam alvast aanzitten aan de grote lange tafel. Zodoende raakten wij in gesprek. Toen hij hoorde dat ik uit Utrecht kwam zei hij dat hij daar ook regelmatig was geweest om op bezoek te gaan bij de Rabobank. In het verleden had hij gewerkt bij de Banque Populaire du Rwanda (BPR) en de Rabobank is voor 35 % eigendom van deze bank. Vandaar dat hij in die hoedanigheid wel eens in Utrecht was geweest.

Zijn baan op dat moment was bij de CNLS (Commission Nationale de Lutte contre le Sida). Daar was hij ‘Administration and Finance Director’. Later heb ik begrepen dat hij in een verder verleden ook nog eens viceburgemeester van de stad Kigali is geweest. Gezien zijn lijst van functies kan je hem wel beschouwen als een belangrijke man in Rwanda. Hij kwam als zeer aimabel over en het leek dat hij  altijd bezig was om zich in te zetten voor het belang van de gehandicapten. Een belangrijk man die zich inzette voor de goede zaak, daar zouden de gehandicapten in Rwanda heel wat aan kunnen hebben.

In de loop van het jaar kom je erachter dat het soms toch wat mooier lijkt dan het werkelijk is. De woorden werden niet altijd omgezet in daden. Ons Management Committee leek op papier wel heel daadkrachtig, maar in de praktijk gebeurde er niet zo veel. Mijn baas Bruno durfde niet zo veel te ondernemen zonder toestemming van het Management Committee. Het bijeenroepen van deze vergadering was altijd al heel moeilijk en dan was het maar de vraag of iedereen op kwam dagen. Ook het daadwerkelijk nemen van een beslissing was niet het sterkste punt van deze vergadering. Met als resultaat dat het allemaal maar een beetje voortkabbelde.

Het gebrek aan daadkracht kwam voor het eerst goed naar voren bij het gedoe rond de census die is uitgevoerd namens de RNDSC. Hierover heb ik eerder bericht: http://bertinafrika.blogspot.nl/2011/10/census-deel-3-slot.html. Uiteindelijk is er niets gedaan om fraudeur Teddy K. op de een of andere manier aan te pakken. Mogelijke oorzaak hiervan is dat Teddy K. een vriendje was van Gaston Rusiha. Ook mijn baas Bruno heeft zijn baan te danken aan Gaston Rusiha. Dan ga je natuurlijk niet je baan op het spel zetten door Teddy K. proberen aan te pakken.

Sinds de ontmaskering van Teddy K. heb ik eigenlijk geen goed contact gehad meer gehad met Gaston Rusiha. Op officiële gelegenheden waren we geregeld allebei wel aanwezig, maar we spraken dan niet echt met elkaar. Ik denk dat hij me maar lastig vond.

In de loop van 2011 hebben er verkiezingen plaatsgevonden voor het NCPD (National Council of Persons with Disabilities). Dit is een soort parlement voor en door gehandicapten. Via getrapte verkiezingen kiezen alle gehandicapten in Rwanda een orgaan dat staat voor de belangen van gehandicapten in Rwanda. Gezien zijn connecties in alle geledingen van gehandicaptenorganisaties kwam het dan ook niet als een grote verrassing dat Gaston Rusiha de president werd van deze organisatie. Dat gebeurde in het najaar van 2011.

Gezien zijn staat van dienst in Rwanda is hij natuurlijk een zeer geschikte man om in zijn functie de belangen van gehandicapten goed te behartigen. Maar gebeurt dat ook? De laatste maanden van 2011 is er wat betreft de NCPD nog niet zo veel gebeurd. Die tijd is gebruikt om het ondersteunende bureau van de NCPD op te starten. Grote vraag was wie de functie van ‘Executive Secretary’ zou krijgen. Vele namen gingen rond, maar uiteindelijke werd het Emmanuel Ndayisaba. Die had niemand verwacht, maar misschien was het achteraf toch niet zo onverwacht, want het schijnt toch weer een vriendje te zijn van Gaston Rusiha. Zo weet deze man zich altijd te omringen door zijn protegés.

Een ander incident met betrekking tot Gaston Rusiha staat me ook nog levendig voor de geest. In een bijeenkomst werd geklaagd over hoge administratieve lasten die er opgelegd werden aan diverse gehandicaptenorganisaties. Veel organisaties hebben hun hoofdkwartier in Kigali, maar daarnaast vaak een afdeling in de verschillende districten. In een nieuwe wet werd na ook deze afdelingen verplicht gesteld om zich te registreren bij het district, wat niet alleen een extra last was, maar dat bracht ook nog extra kosten met zich mee. Je zou verwachten dat Rusiha als president van de NCPD deze klacht ter harte zou nemen. Dat hij zou gaan pleiten om deze administratieve last weg te nemen. Niets van dat alles, hij benadrukte toch vooral dat de verschillende afdelingen zich toch vooral moesten laten administreren. “You’ve got to comply with the law” waren zijn bezwerende woorden.

Ik begon me steeds meer af te vragen wat het belangrijkste doel van Gaston Rusiha was. Was het opkomen voor de belangen van de gehandicapten? Of was hij meer bezig om zijn eigen belang te dienen? Ik had zo mijn twijfels. Of de NCPD iets bereikt heeft in de tussentijd. Ik weet het niet.

Onlangs waren de parlementsverkiezingen in Rwanda. In het parlement is een zetel gereserveerd voor een gehandicapte. Het verbaasde me niet dat op de lijst van kandidaten ook de naam van Gaston Rusiha verscheen. Nog een stapje hoger op de ladder.

Gezien zijn postuur binnen de wereld van de gehandicapten was ik vervolgens dan ook niet verbaasd dat hij ook als winnaar uit de bus is gekomen bij deze verkiezingen. Duidelijke zaak, zaak gesloten.

Maar toen gebeurde er toch iets onverwachts. De persoon die als tweede was geëindigd was het niet helemaal eens met de uitslag en is naar het ‘Supreme Court’ gestapt. Séverin Rwamucyo Gisaza vond dat de verkiezingen niet eerlijk waren verlopen. Hij beschuldigde Rusiha ervan dat hij Emmanuel Ndayisaba erop uit heeft gestuurd om stemmen te kopen. Een ernstige beschuldiging. Het ‘Supreme Court’ kon hier uiteindelijk niet zo veel mee, vanwege gebrek aan bewijs. Dus is Gaston Rusiha rechtmatig in het parlement gekozen.

Dat Gaston Rusiha zijn invloed heeft uitgeoefend om ervoor te zorgen dat hij gekozen zou worden lijkt mij evident. En dat zijn protegé Emmanuel Ndayisaba hierbij heeft geholpen lijkt ook niet heel onwaarschijnlijk. Misschien is er dan ook wel met geld geschoven, maar dat is niet bewezen. Dat het stemmerscollege maar uit 252 personen bestond, maakt het natuurlijk wel gemakkelijker om gericht je invloed uit te oefenen. Enfin, we zullen het nooit weten. Gaston Rusiha is in ieder geval een mannetje en wie weet kan hij nu in het parlement wel heel veel invloed gaan uitoefenen om de belangen van gehandicapten nu echt te gaan behartigen.

Zie ook:
http://bertinafrika.blogspot.nl/2013/10/het-supreme-court-zegt-geen.html