Laatste zaterdag van de maand, dus het is weer tijd voor umuganda. Dus geen grote verrassing meer dat iemand op vrijdagavond aanbelt met een briefje en de mededinging dat het de volgende dag weer umuganda is. Wel een grote verrassing als er om kwart over acht ’s ochtends aangebeld wordt. Zouden ze een persoonlijke oproep gaan doen om iedereen naar de umuganda krijgen? Nee, jammer, het is het meisje dat de 3.000 Frw komt ophalen voor het ophalen van het vuilnis.
Ik heb bezoek van Denis uit Australië die aan het werk is in Kibungo, in het uiterste zuidoosten van het land, en hij gaat dus ook mee. We doen het rustig aan en zo tegen negenen komen we aan bij de wekplek. Onderweg hebben we aantal mensen ingehaald, die met een schop of een ander werktuig in de hand, heel erg langzaam omhoog lopen. Die kunnen blijkbaar ook niet wachten om mee te gaan doen aan umuganda.
Fabrice is natuurlijk aanwezig en begroet ons wederom hartelijk. Een andere buurtgenoot vraag al leunend op zijn schop of wij ook komen werken. Indien wij daar positief op reageren krijg ik dan ook prompt dat ding in handen gestopt. Tijd voor actie! Het gras dat gegroeid is aan de zijkanten van een onverharde weg moet worden verwijderd. Ik ga ijverig aan de slag en na een paar minuten neemt Denis het over. Maar dan is het ook al weer klaar voor vandaag en dus gaan wij om kwart over negen naar onze vergadering. Hebben wij toch maar even mooi een kwartiertje gewerkt. Als ik de volgende dag langs dezelfde plek loop, zie ik dat er nog heel veel rommel ligt. Je kunt het er niet van af zien dat hier de dag ervoor een schoonmaakactie in het kader van umuganda is geweest.
Na drie umuganda’s begint het me op te vallen. Wij doen altijd een beetje van dat onbenullige werk. Een beetje onkruid verwijderen van een onverharde weg. Je hoort wel eens verhalen van mensen die huizen bouwen of andere imposante zaken. Daar komen wij niet bij in de buurt. En dan er ik ook altijd hetzelfde beeld, een paar mensen zijn aan het werk, maar het grootste gedeelte staat al kletsend toe te kijken aan de kant. Zo is het meer een beetje bezigheidstherapie, ik wil eens een keer wat doen waar ik trots op kan zijn.
Bij de bijeenkomst wordt we er eerst nog maar eens geattendeerd dat de opkomst op de umuganda zo laag is. De chief is pertinent en zegt dat daar nu maar eens echt een eind aan moet komen. Eric, onze vertaler, is het hier van harte mee eens. Iedereen tussen 18 en 60 jaar oud moet komen werken, man en vrouw, en diegene die jonge kinderen heeft moeten maar iemand laten oppassen. Hoe deze oppasser dan zijn plicht van umuganda moet vervullen wordt niet helemaal duidelijk. Eric voegt toe dat ook mensen van boven de 60 mogen meedoen als ze dat willen, maar dat het vooral wenselijk is dat ze er bij zijn op de vergadering, vanwege hun wijsheid. Een kleine kanttekening hierbij: bij het werken voorafgaand aan de vergadering heb ik de chief ook nog nooit in actie gezien.
Officieel is de boete 5.000 Frw voor het niet komen opdagen op de umuganda. De chief kondigt aan dat vanaf nu echt geïncasseerd gaat worden. Als gevraagd wordt hoe dit dan gaat gebeuren is het antwoord dat het Security-team onder leiding van Fabrice langs de deuren zal gaan om dit te gaan innen. En als iemand niet wilt betalen, dan wordt de politie erbij gehaald. Ik ben benieuwd wat hiervan terecht gaat komen. Ook bij Eric bemerken we wat twijfel over de haalbaarheid van dit plan. Zullen de ferme woorden worden omgezet in daden?
Dan heeft de chief het erover dat de vicevoorzitster van het parlement van Rwanda sinds een week bij ons in de umudugudu is komen wonen. Ze is hier vandaag nog niet aanwezig, omdat onze umuganda nog niet klaar zou zijn voor haar komst. Waarop onze chief een beetje lacherig zegt dat onze umuganda altijd klaar staat voor elke wijkbewoner. Ik ben benieuwd of ze er volgende maand bij zal zijn.
Volgende week is het Environment Week. Wij worden verzocht om alles schoon te houden. Eerst onszelf en vervolgens ons huis en dan ook nog de straat. En moeten onze vuilnis scheiden, de flessen moeten we niet meer aanbieden in de vuilniszakken die we op straat zetten. Wat we vervolgens met de flessen moeten doen, wordt wederom niet geheel duidelijk. Ook Eric weet hierop het antwoord niet. En we mogen water dat van onze daken en van onze huizen komt niet zomaar op straat laten lopen, je moet het opvangen. Wie het wel op straat laat lopen, krijgt een boete. Dit lijkt ook een beetje een rare maatregel.
Vervolgens een heel verhaal over koeienmest. Dat deze heel belangrijk is, en als wij een koe hebben, dan moeten we deze koeienmest gaan gebruiken voor verdere bemesting van het land. De chief zit duidelijk een algemeen voorgekookt verhaal voor te lezen, want deze hele exercitie over koeienmest is totaal niet van belang voor deze wijk. Volgens mij is er geen koe te bekennen in onze umudugudu.
De chief leest verder voor uit de papieren die hij voor zich heeft. Waarschijnlijk allemaal van hogerhand gekregen. Hij geeft een hele lezing over corruptie. Dat er in Rwanda weinig openlijke corruptie is in de vorm van mensen die openlijk om geld vragen, maar dat er wel stiekeme corruptie is. Het gaat om overheidsfunctionarissen die niet aanwezig zijn of het zogenaamd druk hebben, zodat ze onbereikbaar zijn voor het publiek. Met als gevolg dat mensen die echt iets willen hen gauw wat geld toestoppen om dat voor elkaar te krijgen. Zou dat dan een achterliggende redenen zijn waarom het zo moeilijk is goed contact te krijgen met mensen die in dienst zijn van de overheid?
Dan gaat het nog een keer over de arme mensen in onze wijk. Wij moeten ervoor zorgen dat ze een dak boven hun hoofd krijgen. Alle wijkbewoners wordt gevraagd om hieraan een bijdrage te leveren. Nu begint Eric een beetje te sputteren. Hij zegt zoiets van dat ze de ene keer een bijdrage voor dit willen, en de volgende keer een bijdrage voor dat, het wordt hem een beetje te veel. En dan begint hij ook nog iets te zeggen over het feit dat er totaal geen controle is over dat geld dat allemaal wordt binnengehaald. In het begin leek Eric helemaal op dezelfde lijn te zitten als de chief, maar daar beginnen toch langzaamaan wat barstjes in te komen.
Iemand maakt een opmerking over een voetpad waar heel veel mensen overlopen, en op dat voetpad liggen een heleboel kabels. Volgens hem is dat potentieel een gevaarlijke situatie. Hij vraagt of hier iets aan gedaan kan worden, desnoods moet het maar afgesloten worden. Ik ken het voetpad, al sinds ik hier ben ligt het er zo bij. Fabrice zegt dat hij foto’s gaat maken en dat hij vervolgens actie gaat ondernemen naar de mensen die verantwoordelijk zijn voor de kabels.
Tenslotte krijgen we een hele discussie over een nieuwe kerk in onze wijk. Uit een kerkgebouw is een kerkgenootschap vertrokken en vervolgens is daar een nieuwe ingetrokken. Een wijkbewoner vraagt aan de chief om hun toestemming te geven voor hun kerkdiensten. De chief geeft aan dat ze de benodigde papieren niet hebben aangeleverd. Daar hadden ze twee weken de tijd voor gekregen en die waren nu om. Hij was een beetje ontstemd over dit verzoek tijdens de vergadering. Ze hadden de kans gekregen om het voor elkaar te maken, maar dat hebben ze niet gedaan. Verschillende mensen mengen zich in de discussie. Aan de ene kant steunt men het kerkgenootschap, omdat er soms wel veel onnodig papierwerk aan te pas moet komen. Ook Eric is het hier al zuchtend behoorlijk mee eens. Aan de andere kant heeft men bedenkingen, omdat veel kerken ook veel overlast bezorgen door middel van luide kerkdiensten, soms op de meest onmogelijke tijden. Hier is Eric het ook helemaal mee eens. De chief zit een beetje te dralen. Een kerkganger doet boete voor het geluid van hun eerste kerkdienst van twee weken geleden. Ze waren zo blij dat ze bij elkaar mochten komen, dat ze het volume een beetje uit het oog waren verloren. Ze beloofde dat dat niet meer zou gebeuren. De chief hakt de knoop door. Deze zondag mogen ze nog bijeenkomen, maar als ze volgende week niet met de goede papieren komen, dan gaat de boel voorlopig op slot.
Inmiddels is het elf uur en de bijeenkomst is afgelopen. Wij bedanken Eric voor zijn vertaalwerk. Hij vertaalde niet alleen, maar gaf ook door zijn intonatie en antwoorden op onze vragen ook een deel van zijn persoonlijke mening weer. Heel duidelijk blijkt dan dat hij her zeker niet altijd eens is met de chief, maar dat hij dat zeker niet snel zal uiten richting hem.
We gaan naar huis. Via het gevaarlijke voetpad met de kabels.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten