Sabiti

Afgelopen zondag zijn wij op bezoek geweest bij Sabiti, ons fruitmannetje. Tijdens de eerste maanden van ons verblijf was Wilma vaste klant bij hem voor passievruchten, manderijnen, ananas, mango’s en limoenen. In de periode dat Wilma en Marte in Nederland waren en ik af en toe eens wat fruit bij hem kocht, vroeg hij mij altijd wanneer Wilma weer terug zou komen. Inmiddels zijn ze weer in Rwanda en Wilma gaat dan ook regelmatig bij hem langs voor fruit.

En nu zijn we dan ook uitgenodigd om bij hem thuis te komen. Hij woont niet ver van de markt en we spreken af om elf uur ’s ochtends bij zijn stand. Om dan vervolgens naar zijn huis te lopen. Wij zijn er precies op tijd en worden allerhartelijkst verwelkomd. Zijn fruithandel doet hij samen met zijn vrouw, zij blijft achter om de zaken te behartigen. Zondagochtend is niet het meest drukke moment van de week, dus hij kun rustig even weg.

Na zo’n twintig minuten lopen komen wij aan bij zijn huis. Het is een klein vierkant huisje van maximaal vijf bij vijf meter. Op zijn erf staat verder nog een klein gebouwtje van golfplaten, dat is de wc. Aan de linkerkant van het huis is de keuken, dit is een echte openluchtkeuken, bestaande uit een kooktoestel dat verhit wordt door houtskool.

Wij gaan naar binnen en komen in de woonkamer die bijna geheel wordt gevuld door een bankstel, drie stoelen en een tafel. Achter in de kamer is nog een bed. Het ziet er simpel, maar keurig uit. Naast de woonkamer bevinden zich nog twee ruimtes. De ene wordt afgescheiden door een gordijn en dat lijkt een soort opslagruimte te zijn. De tweede wordt afgescheiden door een gordijn en een deur met slot. Ik heb niet kunnen zien wat daar achter zit, maar ik vermoed de slaapkamer van Sabiti en zijn vrouw.

Sabiti is een Rwandees die in 1996 uit Oeganda naar Rwanda is gekomen. In het verleden had hij een heel andere baan. Hij werkte als ‘storekeeper’ voor iemand die zaken deed met hotels. Wat zijn baan precies was is mij niet helemaal duidelijk geworden, maar het was in ieder geval iets anders dan wat hij nu doet. Zijn baas ging failliet of hield ermee op en toen was hij drie maanden werkloos. Toen heeft iemand hem gesuggereerd om maar fruitverkoper op de markt te worden, en zodoende is hij nu ons fruitmannetje. Hij doet het pas sinds vorig jaar.

De vader en moeder van Sabiti wonen nog steeds in Oeganda, ergens op het platteland. Ook zijn broers en zusters wonen allemaal nog in Oeganda, maar dan in de hoofdstad. Een van zijn broers is ook verkoper op de markt van Kampala, hij verkoopt echter geen fruit, maar aardappels. Sabiti zegt dat hij niet terug wil naar Oeganda, omdat hij Rwandees is.

Hij heeft vier kinderen en ik vermoed dat in ieder geval de drie oudsten slapen op het bed in de woonkamer. Hij vraagt ons wat we willen drinken en willen allemaal water. Voor hem hebben we wat stroopwafels meegenomen. Sabiti laat ons even alleen met drie van zijn kinderen en de oppas van de kleinste. De naam van de oppas is Angelique. Zo zie maar dat iemand met een bescheiden inkomen en een klein huis hier in Rwanda al weer iemand in dienst kan hebben. De ouders hebben een drukke baan op de markt en dan moet er iemand op de kinderen passen.

Nusi is zijn oudste kind. Hij is zeven jaar en gaat naar de eerste klas van de lagere school. P1 heet dat als afkorting van Primary 1. Hij kan een paar woordjes Engels, maar nog niet veel. Om hem beter onderwijs te geven en vooral beter Engels, overweegt Sabiti om hem naar Oeganda te sturen om daar naar school te gaan. Hij zou daar dan bij familie gaan wonen.

Somaya is de tweede. Het is meisje dat zes jaar oud is en nog niet naar school gaat.

Shaban is zijn derde kind. Het is een jongen van vijf jaar en ook hij gaat nog niet naar school.

Jaria is de jongste. Zij is duidelijk een nakomertje want ze is vorig jaar oktober geboren en dus nog geen jaar oud. Bij de geboorte waren er de nodige complicaties en dat kon je ook wel zien. Het ene oog van met meisje is blauw van kleur en het lijkt of ze een soort staar heeft. Verder had ze een schisis van de lip en ook een gedeelte van haar neus was er niet toen ze geboren werd. Door Zuid-Afrikaanse dokters is een operatie uitgevoerd op neus en lip en het ziet er nu weer enigszins toonbaar uit, maar het meisje blijft er heel breekbaar uit te zien. Een echt zorgenkindje. Sabiti begon over Family Planning en injecties en dat dat niet helemaal goed was gegaan. Eerst dacht ik dat hij had over het feit dat zij duidelijk later is geboren dan de anderen, maar later dacht ik ook dat hij misschien wel een verband legt tussen de injecties en hetgeen is geschied met zijn jongste dochter.

Sabiti komt terug met drie koude flesjes water. Die heeft hij speciaal voor ons gehaald. We keuvelen zo nog wat verder over allerlei zaken. Zo komen we erachter dat de beste ananassen uit Gitarama komen, waar hij dus regelmatig heen moet om ze te kopen. En tot onze verbazing komt het andere fruit bijna allemaal uit het buitenland. De mango’s komen uit Oeganda en de manderijnen uit Burundi. In Rwandese vruchten zijn allemaal veel te klein.

Sabiti is in ieder geval heel blij met onze komst. Na een uurtje lopen we gezamenlijk weer terug naar de markt, onderwijl verzucht hij regelmatig: “I’m so happy”.