Consultants

Op 16 maart hadden we al een eerste workshop over het VN verdrag voor de rechten van mensen met een beperking. Zijn mijn verhaal met de titel ‘Ondergedompeld’.

Op 15 juni kregen we een uitnodiging voor de ‘Workshop for the final validation of the initial report on the implementation of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities’ voor dinsdag 21 juni. Dit keer zat er best een behoorlijke tijd tussen het moment van uitnodiging en de werkelijke workshop, bijna een week! Het document was nu zowel in het Engels als het Frans en ook de voertaal tijdens de workshop was afwisselend in het Engels en het Frans. Dus al met al was alles best redelijk goed te volgen.

Hoewel het rapport onder de verantwoordelijkheid valt van het ministerie van Buitenlandse Zaken (MINAFFET), was niemand van dat ministerie aanwezig om de verantwoordelijkheid ook werkelijk te nemen. Het geheel werd gepresenteerd door vier consultants. Een van deze consultants, Etienne, zat in het begin achterin de zaal en stelde toen allerlei kritische vragen, maar later ging hij aan het tafeltje voorin de zaal zitten en ging allerlei vragen beantwoorden. Tijdens de pauze heb ik hem gevraagd wat zijn rol nu precies was. Hij legde mij uit dat hij een consultant was bij MINAFFET en het eerste aanspreekpunt voor dit rapport en dat hij de andere consultants had ingehuurd. Hij had alleen nog geen tijd gehad om hun werk te beoordelen en vandaar dat hij allerlei vragen aan hen stelde. Dit schiep wel wat duidelijkheid, maar het is natuurlijk wel een beetje vreemd dat de hoofdaannemers op deze wijze omgaat met zijn onderaannemers.

Een andere consultant was specifiek verantwoordelijk voor de Engelse versie van de tekst. En deze Engelse versie barstte van de fouten en soms kon je zien dat een woord rechtstreeks uit het Frans was vertaald, alleen had men het woord niet in de juiste context vertaald. De verantwoordelijke consultant gaf als verklaring dat hij zijn opdracht weer doorgegeven had aan iemand anders en dat hij er vervolgens nog niet naar gekeken had. Ook niet heel erg bemoedigend. Etienne gaf hem nog vijf dagen om een goede Engelse vertaling van het document te maken.

Het nieuwe rapport is niet veel beter dan de vorige. Een aantal fouten is eruit gehaald, maar sommige ook niet. De wetten zijn nog steeds keurig vermeld, maar nog steeds bijna niets over de implementatie van deze wetten. Verder worden er soms zaken bijgehaald, die er helemaal niets mee te maken hebben. Of er wordt zomaar iets opgeschreven. Ergens stond dat de National Human Righs Commission (NHCR) een gids had gemaakt voor ‘monitoring and evalution of the respect of the rights of people with disabilities’. Dit werd genadeloos onderuit gehaald door een vertegenwoordiger van deze organisatie met de mededeling dat zo’n gids helemaal niet bestaat. Men zegt wel dat een heel scala aan organisaties is geraadpleegd, maar in werkelijkheid lijkt het daar niet op.

Onder druk van de vorige keer, toen werd gezegd dat bepaalde beweringen ondersteund moest worden door feiten, heeft men een aantal tabellen toegevoegd. Deze tabellen zijn er echter plompverloren ingezet, zonder enige toelichting of verwijzing, en hebben dan ook geen enkele betekenis. Het lijkt erop dat men deze gemakkelijk ergens vandaan heeft geplukt, en hup het rapport in heeft gepleurd, onder het mom dat zo voldaan is aan de klacht van de vorige keer.

De vijfentwintig deelnemers aan de workshop hebben de hele dag gevuld met allerlei opmerkingen ten aanzien van het rapport. Het grappige is dat een van de consultants ter plekke alle voorgestelde wijzigingen zonder dralen zat te verwerken in het document. Zo goed zat dat rapport dus in elkaar! Maar er waren nog zo veel opmerkingen die nog niet verwerkt zijn, dat iedereen wederom werd opgeroepen om deze te verzamelen en aan hen toe te zenden. Tja, dat wil je dan ook wel doen, maar waar te beginnen in een document van veertig pagina’s waarbij haast bij elke zin wel iets op te merken is. Aan de andere kant is het ook wel heel gemakkelijk. Je laat de deelnemers aan zo’n workshop het werk voor je doen. En als niemand iets opstuurt kun je ook nog zeggen dat iedereen het ermee eens is.

Een klein detail maakt duidelijk dat de consultants iets gemaakt hebben over een onderwerp waar ze geen binding mee hebben. Een van de aangehaalde wetten heeft het erover dat “sign messages, braille writing and other means of communication aimed at facilitating people with disabilites must, as far as possible, te be used in meetings”. Er was geen braille versie en er was geen gebarentolk. Voor blinde en dove mensen was het dus onmogelijk om deze workshop bij te wonen. Toen ik daar een vraag over stelde aan de consultants, was er alleen maar onbegrip en zoiets als dat dit de eerste keer was en dus niet nodig zou zijn.

In de titel van de uitnodiging had men het over de ‘final validition’, maar gezien alle gebeurtenissen tijdens de workshop moesten we dat toch maar wat in een ander daglicht gaan zien. Het maakt een beetje treurig dat het ministerie geen verantwoordelijkheid neemt en het overlaat aan consultants, die vervolgens ook maar iets doen en even gemakkelijk een gammel rapport in elkaar draaien. Waarschijnlijk nog goed betaald ook.