Gisteren heb ik meegelopen in een ‘Walk to remember’. We zitten nog steeds in de zogenaamde honderd dagen periode. Dat is periode waarin de genocide wordt herdacht, vanaf het moment dat de genocide is begonnen op 7 april tot en met 4 juli, toen Kigali is ingenomen door de RPF.
Gedurende deze periode worden er nog steeds heel veel herdenkingen gehouden. Het lijkt erop dat elke organisatie, elk bedrijf, elke cel en elk district en daarnaast elke ander samenwerkingsverband haar eigen herdenking behoort te houden. Veelal worden deze herdenkingen in de vorm van een wandeling georganiseerd. Voorop bij zo’n wandeling is altijd een groot banier, meestal in het paars, waaruit duidelijk wordt welke organisatie achter de herdenking zit. Het lijkt erop dat je niet meetelt, als geen wandeling houdt in verband met de herdenking van de genocide.
Bij zo’n herdenking treedt dan ook een mechanisme van bijkomende zaken in werking. Er moet een banier gemaakt worden, een tent moet gehuurd worden en plastic stoelen, een geluidsinstallatie hoort erbij, bloemen moeten worden besteld. Voor sommige leveranciers zal de honderd dagen periode dan ook niet lang genoeg kunnen duren.
De wandeling waarin ik heb meegelopen is die namens alle mensen met een handicap en alle organisaties die hiermee te maken hebben. Om duidelijk te maken dat vele mensen gehandicapt zijn geworden door de genocide. Maar dat de gemeenschap die in 1994 al bestond ook slachtoffer is geweest van de genocide. Vaak was men een gemakkelijk slachtoffer, omdat menig gehandicapte niet eens de mogelijkheid had om te ontkomen aan de moordenaars. Dus het is zeker een goede zaak dat deze wandeling namens deze groep is georganiseerd. De officiële titel van de wandeling is: ‘WALKING TO REMEMBER THE VICTIMS OF GENOCIDE AGAINST TUTSI AND PERSONS WHO BECAME DISABLED BECAUSE OF JENOCIDE’.
Wij verzamelen om een uur of tien in Kamonyi, een dorp op een dik half uur rijden van Kigali. Ik krijg een paarse doek met de bedoeling om deze om mijn nek te doen. Wij zouden vertrekken om tien uur, maar dat wordt natuurlijk niet gered, uiteindelijk wordt het half elf. Dan lopen we met ongeveer tweehonderd mensen over de verharde weg naar de Kamonyi Memorial Site. We lopen niet zo snel, en dat is maar goed ook, want menigeen loopt op krukken. Om half twaalf komen we aan bij de plek van bestemming.
De tent staat al klaar met de plastic stoelen. Uit de geluidsinstallatie komt de gebruikelijke genocide muziek. Iedereen gaat zitten en wacht af. Een kwartier gebeurt er helemaal niets, wij luisteren naar de muziek. Ik zit op het gedeelte naast de tent, in de brandende zon, het is behoorlijk warm en de paarse doek om mijn nek begint al aardig te kriebelen. Maar dan komt er nog een auto aan met een belangrijke meneer die vervolgens op de eerste rij plaatsneemt, en wij gaan beginnen.
Het is weer tijd voor speeches. Er komen heel wat sprekers voorbij, maar deze keer houdt iedereen het aardig kort. En om half twee zijn we dan ook al klaar. Alle speeches zijn in het Kinyarwanda, maar iemand naast me zegt in ieder geval even wie ze zijn. De inhoud wordt niet vertaald, maar ik denk dat ik wel ongeveer weet wat er gezegd is.
Ondertussen is iedereen ook nog naar het eigenlijke centrum geweest. Beneden staan heel veel grafkisten, onder een paarse vlag, met bovenop deze kisten een aantal portretten van de slachtoffers die in de kisten liggen. Boven is er gelegenheid om de bloemen neer te zetten ter herinnering aan de genocide. Doordat ik nog beneden was, heb ik het grootste gedeelte van de eigenlijke kranslegging gemist. Maar de bloemstukken staan er. En gezien het grote aantal bloemstukken en kransen is er eerder ook al menig andere herdenking geweest.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten