Vanuit Kibungo is het nog ongeveer een uur rijden met de bus naar de grens met Tanzania. De grens wordt gevormd door de rivier Akagera en bij de grensovergang zijn er watervallen met de naam Rusumo Falls. Nu ik toch in de buurt ben een goede gelegenheid om die eens te gaan bekijken.
De eerste poging op zaterdag mislukte, omdat op de zaterdag na umuganda er niet zo veel bussen rijden. Met als gevolg dat ik er nog wel zou kunnen komen, maar dat ik dan ook gelijk weer terug zou moeten gaan om de laatste bus terug naar Kibungo te nemen. Dat feit in combinatie met de regenbuien van de zaterdagmiddag zorgde voor een rustige middag gevuld met lezen. Nadat de regen was opgehouden is de avond voortgezet in de plaatselijke uitspanning met de naam St. Joseph.
De volgende ochtend heeft Denis me nog een rondleiding gegeven door Kibungo met al zijn hoogtepunten, zoals de katholieke kerk, het voetbalveld, de plaatselijke universiteit, de hoofdstraat, de legerpost, het postkantoor, de gevangenis, de Chinese compound (achter prikkeldraad), de kroeg waarvan de eigenaar onlangs is vermoord door zijn broer en het genocide monument.
Het hoogtepunt van de rondleiding was het zicht op de kroeg met de mooie naam ‘Le Prestigieuze’, waar onlangs een incident heeft plaatsgevonden. De politie is deze kroeg binnengevallen om deze te vermanen dat de muziek te hard stond. Dat was niet naar de zin van een daar aanwezig lid van de presidentiële garde. Deze gebood de diskjockey om niet te voldoen aan dit verzoek en dwong de politie vervolgens op de grond te gaan liggen met de gezichten naar bededen. Deze situatie heeft zo’n dertig minuten bestaan, totdat het lid van de presidentiële garde met de auto is opgehaald. Theo, de leraar Kinyarwanda van Denis en Stella, was ooggetuige van het geheel en daarom weten wij hiervan.
Daarna was het dan tijd om naar Rusumo Falls te gaan. De watervallen kun je pas goed zien als je bovenop de brug van Rwanda naar Tanzania staat. Dit is eigenlijk een soort niemandsland. Op weg naar de brug kom je een paar politieagenten tegen. Ik knik ze vriendelijk toe en geef aan dat ik naar de brug wil om de watervallen te bekijken. Er wordt vriendelijk teruggelachen en is het geen enkel probleem om naar de brug te gaan.
Vanaf de rotsen stort het modderbruine water zich naar beneden. Het is mooi gezicht, het is misschien niet de meest spraakmakende waterval, maar toch zeker de moeite waard. Een aantal jongens zit uitgebreid foto’s te maken. Ze wilden graag een foto samen met mij maken. Ik heb zo veel foto’s van Rwandezen gemaakt, dat ik dat natuurlijk niet kon weigeren. Gewillig heb ik met alle leden van het gezelschap geposeerd voor het maken van verschillende foto’s.
Dit is een historische plek. Dit is de plek waar op 2 mei 1894 de eerste Europeaan zijn voet neerzette op Rwandese bodem. Nog niet eens zo heel lang geleden! Het was de Duitse graaf Gustav Adolf von Götzen die op deze wijze het land claimde dat Duitsland had gekregen tijdens de Berlijnse conventie van 1885. Dit is vergadering waarin de Europese landen Afrika hebben verdeeld onder henzelf.
Ongeveer honderd jaar later heeft op deze plek wederom een historische gebeurtenis plaatsgevonden. In april 1994 hebben zo’n 500.000 Rwandezen, voornamelijk Hutu’s, over deze brug hun toevlucht gezocht in Tanzania, op de vlucht voor het oprukkende leger van de RPF van Paul Kagame. Op één dag, 28 april 1994, heeft hier volgens goedingelichte bronnen de grootste vluchtelingenstroom ooit plaatsgevonden. Ondertussen dreven in de rivier tegelijkertijd de lijken van de slachtoffers van de genocide, afkomstig uit de bijna geheel Rwanda, via de watervallen in de richting van het Victoriameer. Op mijn netvlies kwam nu een filmisch beeld van haast epische proporties.
Nu is het wat minder druk. Slechts wat papyrus planten drijven langzaam in de rivier om zich via de watervallen naar beneden te laten storten op weg naar een verdere bestemming. Over de brug beweegt zich slechts een beperkt aantal voetgangers. Een heel verschil met de grensovergang met Congo bij Cyangugu.
Wel zijn er heel veel vrachtwagens. Het zijn zonder uitzondering vrachtwagens met een kenteken uit Tanzania. Waarom zijn er geen Rwandese vrachtwagens? Zouden de mensen uit Tanzania ondernemender zijn dan die uit Rwanda? Vanuit Rwanda staan drie vrachtwagens klaar om Tanzania binnen te gaan. Op een gegeven moment mogen deze drie in konvooi over de brug. Vanuit Tanzania staan veel meer vrachtwagens te wachten om verder te mogen gaan, ze staan aan beide kanten van de brug. Het zijn er wel vijftig. Eén voor één mogen ze van het douanepersoneel hun reis voortzetten in Rwanda. Ik vraag mij af wat de verklaring is voor deze grote discrepantie tussen de vrachtwagen die Rwanda binnengaan en er weer uit vertrekken. Zouden ze een ander route terugnemen?
Vanuit Rwanda is deze route naar Dar es Salaam in Tanzania de kortste route naar welke kust dan ook. Rwanda zal wel veel importeren en dat verklaart waarom er zoveel vrachtwagens met hun lading deze kant opkomen. Rwanda heeft niet zo veel te exporteren, dus misschien gaan ze via Uganda en Kenia wel weer terug naar hun punt van vertrek.
Na een halfuurtje op de brug is het tijd om weer terug te gaan naar Rwanda. Ik wordt verzocht om mij te melden bij de dienstdoende agent. Ze vraagt mij waar ik vandaan kom en als ik zeg dat ik uit Rwanda kom, dan levert dat een enorme verbaasde blik op. Als ik van de brug kom, dan moet ik toch wel uit Tanzania komen? Niet raad wetende met deze situatie vraagt ze me om mijn paspoort. Na een korte inspectie van het document kan ik gelukkig weer terug naar Rwanda.
Een bus staat lijkt klaar om te vertrekken. Dat blijkt niet helemaal zo te zijn, want het zal nog ongeveer anderhalf uur voordat dat gaat geschieden. Dat komt ook wel mooi uit, want dan kan nog even een lichte lunch nemen in een plaatselijke kroeg en verder nog even wat rondlopen en genieten van al het gedoe wat er altijd plaatsvindt in een grensstadje. Om half twee vertrekt de bus voor zijn rit van drie en half uur naar Kigali.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten