bertinafrika: Een lijst met 76 vragen in de zaak Ingabire

Ik wilde weten hoe het af ging lopen met de vragen van Edwards, dus op woensdag 2 november ben ik nogmaals bij de rechtbank. Ruim voor achten zitten de verdachten in hun roze pakjes al in de zaal. Er zijn nog niet veel mensen in de zaal, dus ik zie mijn kans schoon. Ik vraag Ingabire of ze Nederlands spreekt, waarop ze ja zegt. Vervolgens vraag ik hoe het met haar familie gaat. Terwijl ze zegt dat ze geen contact met ze heeft, wordt ik door een beambte aangesproken en maakt duidelijk dat het niet de bedoeling is dat ik een conversatie met haar mag voeren.

Langzamerhand druppelen de advocaten, de aanklagers, de vertaler en andere technici binnen. Allerlei documenten worden binnen gebracht en netjes neergezet. De installatie om de video te laten zien wordt klaargezet. Een kwartiertje na achten komen de rechters binnen en kan de zitting beginnen.

Als eerste procedure moeten nu alle verdachten naar voren komen. Ze worden begeleid door hun advocaten. Deze keer zijn de advocaten van drie van de vier medeverdachten wel aanwezig. Dan gaan de medeverdachten met hun advocaten weer zitten.

Edwards heeft zijn lijst van vragen gemaakt en het bestaat uit twee blaadjes. Hij overhandigt exemplaren aan de rechtbank en aan de aanklagers. Hij heeft geen kopietjes voor de medeverdachten. De blaadjes worden aandachtig bestudeerd. Edwards licht toe dat hij dat hij ze bewust niet aan de medeverdachten en hun advocaten wil geven. Want hij wil door de vragen duidelijkheid krijgen over aspecten van hun verklaringen die nog niet zijn onderzocht, ook niet door de rechters. Hij wil hun testen, want Ingabire accepteert grote delen van hun verklaring niet, en dat wil hij doen door de vragen op spontane manier te vragen. Om zodoende inconsistentie en onregelmatigheden in hun verklaring aan te tonen. Hij wil dat de medeverdachten onvoorbereid de vragen beantwoorden. Hij wil geen gefabriceerde antwoorden.

Rechter Alice vraagt wat de aanklagers hiervan vinden. Hun antwoord komt niet geheel als een verassing. Zij zijn het er niet mee eens. Zij hebben het over een eerlijk proces, en dat alle mensen gelijk zijn voor de wet, dus mag er geen sprake zijn van verassingen. Natuurlijk zullen er geen antwoorden worden gefabriceerd en de verdachten hebben het recht om zich goed voor te bereiden. Een tweede aanklager gaat nog even door. Begint weer over ‘common law’ en ‘civil law’ en dat een medeverdachte niet als getuige mag dienen. Een verdachte die schuld heeft bekend mag niet meer onderworpen worden aan vervolging. Als er dan toch vragen worden gesteld, dan mag de medeverdachte ook gebruik maken van zijn zwijgrecht.

Dan wordt de mening gevraagd aan de drie medeverdachten en hun advocaten. Voor de vierde medeverdachte zijn geen vragen en dus is zijn advocaat ook niet aanwezig. Hij zit ondertussen rustig een boekje te lezen. Eén voor één komen de advocaten en de medeverdachten aan het woord.

Alle advocaten willen graag de vragen van te voren hebben om ze zodoende te kunnen voorbereiden. Zij zijn van mening dat hun cliënten geen getuigen zijn en dat het onnodig is om terug te komen wat er al gezegd is. Maar als de rechters vinden dat er aanvullende vragen gesteld mogen worden, dan zullen ze daar aan meewerken. Ze willen echter wel dat de vragen in het Kinyarwanda worden vertaald. Tevens verzoeken ze om het aantal vragen te beperken, bijvoorbeeld niet meer dan drie.

De medeverdachten geven allemaal aan dat ze niet bang zijn voor de vragen die gesteld gaat worden. Twee van hen zijn kort van stof en laten het daarbij. De derde, genaamd Jean Marie Karuta, neemt wat langer het woord. Hij is bang om in de val te worden gelokt en wil dus graag de vragen van te voren weten om ze zo goed voor te bereiden. En hij hoopt dat er geen vragen zijn zoals welke kleur jurk Victoire Ingabire aan had tijdens hun ontmoeting op het vliegveld, want hij heeft haar zo vaak ontmoet en weet dus niet meer wanneer ze welke kleren aan had.

Edwards wil hierop reageren door naar het katheder te lopen maar een van de aanklagers zijn hem voor. Zij hebben een microfoon op hun bureau liggen en kunnen zo net ietsjes eerder zijn dan Edwards. De aanklager zegt dat hij ook de waarheid wil ontrafelen, maar de wet moet wel gerespecteerd worden. Het is zijn verplichting om de medeverdachten te beschermen en er voor te zogen dat de wet niet misbruikt wordt.

Als de eerste aanklager klaar is en Edwards al weer is opgestaan om het woord te nemen, is een tweede aanklager hem net weer voor. Hij vindt ook dat wet gerespecteerd moet worden en dat er iemand in de zaal is die de wet niet kent en dat er een ander is dat niet wil uitleggen aan deze persoon. De wet zegt dat een proces open en eerlijk moet verlopen, met gelijke rechten voor iedereen, dus moeten de vragen van te voren worden gegeven aan de medeverdachten.

Edwards geeft aan dat een open een eerlijk proces op geen enkele wijze rechtvaardigt om de vragen van te voren te geven. Hij wil het recht uitoefenen om de medeverdachte ofwel getuige te ondervragen, omdat zijn verhaal onwaarheden bevat. Verder gaat hij in op het zwijgrecht. In zijn ogen gaat zwijgrecht uit van het vermoeden van onschuld, en aangezien ze al schuldig zijn is dat niet van toepassing, dus is het absurd om zich te beroepen op dit recht.

Dan komt rechter Alice aan het woord om het laatste oordeel te gaan vellen in deze kwestie. Het is in het Frans, en dan wordt het niet vertaald, dus ik heb flarden kunnen opvangen. Zij spreekt haar verbazing erover uit dat iemand de wet niet begrijpt. Verder geeft ze aan dat er wel een zwijgrecht bestaat. En dat het recht bestaat om niet alle vragen te beantwoorden en tenslotte dat kopietjes van de vragen overhandigd moeten worden aan de medeverdachten.

Tijdens een kleine pauze worden er kopieën gemaakt en die worden na de hervatting overhandigd aan de medeverdachten en hun advocaten, die inmiddels weer vooraan achter het katheder staan. Er wordt druk in gebladerd. Door advocaten en medeverdachten wordt geklaagd over de hoeveelheid vragen. Ze willen dus graag de antwoorden beperking tot een selectie uit deze vragen en men wil graag een vertaling in het Kinyarwanda.

De uiteindelijke uitkomst dat de vragen vertaald zullen worden in het Kinyarwanda en als ze de volgende dag zullen worden aangeleverd zal beslist worden over de verdere procedure.

Dan is er nog tijd om de toespraken te behandelen die waren vergeten. Het eerste is een televisie-interview in het Frans. De beschuldiging aan Ingabire is dat ze geruchten verteld als ze zegt dat er dictatuur is in Rwanda. In haar verdediging zegt ze dat een onderzoek heeft uigewezen dat 60 % van de bevolking angst heeft om zich uit te spreken. Dat is volgens haar voldoende reden om te zeggen dat Rwanda een dictatuur is. Zij vindt dat Rwanda een leider nodig heeft die openstaat voor kritiek en oppositie. Verder benadrukt ze dat ze nergens oproept tot een revolte tegen de regering. Dus vindt ze het onjuist dat ze voor deze speech wordt aangeklaagd.

Intussen krijgen de aanklagers een brief in drievoud in handen. Het lijkt wel op het Nederlands embleem er op staat. Zou het een brief van onze ambassade zijn?

Vervolgens krijgen we een radio-interview in het Kinyarwanda te horen. De rechters vinden dat dit interview vol staat met ‘genocide ideology’. Ze heeft onder andere gezegd dat er sprake is van een genocide die gepleegd is in Rwanda. En dat mag niet, want het de officiële benaming is de genocide tegen de Tutsi’s. Ze heeft ook gezegd dat de regering maar één kant van de moorden wil bespreken. Door over moorden te spreken in plaats van genocide is ze ook weer in overtreding. Als reactie hierop zegt ze dat als ze genocide had geroepen, dat ze zich dan schuldig gemaakt had aan misdaad van het noemen van de ‘double genocide’. Ook had ze term genocide onder Rwandezen niet mogen noemen. Haar verklaring hiervoor is dat de genocide alleen gedaan is door Rwandezen, dat er geen muzungo aan te pas is gekomen.

Verder heeft ze gezegd dat er een genocide was tegen de Tutsi’s, maar dat er daarnaast misdaden tegen de mensheid zijn begaan, gedaan door de RPF. Ze zegt niet dat er een genocide tegen de Hutu’s geweest. Dus is er volgens haar geen sprake van de misdaad van ‘double genocide’. Als de rechters doorvragen zegt ze dat er wel een genocide tegen de Hutu’s in Congo is geweest. Naast de genocide tegen de Tutsi’s in Rwanda en misdaden tegen de mensheid in Rwanda. Ik vond het nogal een gewaagde uitspraak van haar om te spreken over de genocide tegen de Hutu’s in Congo, omdat die in Rwanda wel algemeen is erkend, maar die in Congo niet. Ik vroeg Nicolas naar zijn mening. Hij vond het geen probleem, want er was een rapport van de Verenigde Naties die dit heeft bevestigd.

In haar bewoordingen kwam Ingabire deze keer veel sterker over. Ze sprak weliswaar zeer snel, maar ook overtuigend. En het verweer dat ze gaf kwam ook heel logisch over.

Dan is het bijna één uur en tijd om er mee op te houden. De volgende dag zou de volgende toespraak in behandeling worden genomen, alsmede de vragen in het Kinyarwanda.

De volgende dag zijn de vragen in het Kinyarwanda overhandigd aan de medeverdachten en die konden er vervolgens een hele ochtend over na gaan denken. Ondertussen is de laatste toespraak behandeld. Ik vond dat ze deze keer weer veel meer in nauw werd gedrongen tijdens haar verdediging. Ze vond dat alle uitspraken gezien moesten worden in een context, en dat in de loop van tijd er dingen veranderden en dat er op moment geen onderscheid meer gemaakt wordt tussen de twee etnische groepen. Ik vraag me gewoon af waarom ze zich gewoon niet verweerd met het feit dat ook nu er nog steeds wel degelijk onderscheid gemaakt wordt.

Aan het eind van de ochtend komen de medeverdachten aan het woord, samen met hun advocaten. Edwards blijkt 76 vragen te hebben opgesteld. In koor zeggen ze allemaal dat ze tijd nodig hebben om door het dossier te gaan om de vragen te kunnen beantwoorden. Zij vinden ook dat vragen die al gesteld zijn, niet beantwoord hoeven te worden. Ze willen ook weten welke vragen ze moeten beantwoorden. Allen geven ze minstens een week nodig te hebben om dit te doen, en liever nog iets langer. En in het kader van gelijkheid willen ze ook graag wat vragen aan Ingabire stellen.

Edwards geeft aan dat het merendeel zeer korte vragen zijn die zo kunnen worden beantwoord. Hij vindt een week veel te lang. Als de aanklagers om hun mening wordt gevraagd dan zeggen zij dat zij een week heel redelijk vinden.

Rechter Alice gaat beslissen. De mogelijkheid om vragen te stellen aan Ingabire wordt gehonoreerd. De vragen moeten de volgende ochtend zijn ingediend. En iedereen krijgt tijd om de vragen te beantwoorden. Dus wordt de zitting verdaagd tot volgende week donderdag 10 november. Of alle vragen of een selectie moet worden beantwoord, zal dan worden beslist.

bertinafrika

vrijdag 4 november 2011

Een lijst met 76 vragen in de zaak Ingabire

Geen opmerkingen:

Een reactie posten