Buurtkerken

In Rwanda heb je heel veel kerken. In de eerste plaats is er natuurlijk de katholieke kerk. Bij ons in de buurt staat er een en die hebben we ook al eens bezoek gebracht. Daarover heb ik verteld in mijn verhaal met de titel ‘Kerkgang’.

Maar daarnaast heb je ook heel veel protestante kerken. Sommigen zijn onderdeel van een groter verband. Anderen lijken gewoon solitaire kerkjes te zijn.

Een kerk met heel veel aanhangers in Rwanda is kerk van de Zevendedag Adventisten.

De Apostles Church, van onze benedenbuurman.

De gebouw, met Jesus Christ geschreven op het dak, is vroeger een kerk geweest. Volgens Fabrice is deze kerk verhuisd naar een ander gebouw toen ze er niet meer inpasten. Nu wordt dit gebouw bewoond door een gezin met een heleboel kleine kinderen. Deze mensen hebben het niet breed.  

De Winners Chapel staat op de weg van ons huis naar de markt en het busstation. Er wordt altijd heel hard geschreeuwd, door twee mensen tegelijk. Eerst door de dominee uit Tanzania in het Engels en dat wordt dan gelijk vertaald in het Kinyarwanda.

De kerk van de Baptisten. Hier wordt heel beschaafd gezongen.

De New Vision Pentacostal Church zit op de tweede verdieping. Zo zijn ze goed te horen in de wijde omtrek.

Dit is een kerk zonder naam die onder de Smat supermarkt zit. Ondanks dat ze geen uithangbord hebben brengen ze toch veel mensen op de been.

Dit is een heel klein kerkje in een kantoorpand. Toen ik even om de hoek keek zag ik niet meer dan twintig mensen.

Deze kerk zit boven de Anarex supermarkt. Ook op donderdagavond hebben ze dienst en dan kun je dat heel goed horen als je drankje zit te drinken in de tuin van het Medi Motel. Op een keer zat er iemand zo vals te zingen, en hard, dat ik medelijden had met de mensen die aan het werk waren in de winkels onder de kerk.

In het verleden kon je De Prayer Palace Church regelmatig horen, ook door de week. De laatste tijd zie ik niet zo veel activiteit meer. Zouden ze gesloten zijn?  

Deze kerk zonder naam staat vlak bij de markt. Dit is de kerk die uitgebreid besproken is tijdens onze vorige umuganda van eind mei. Met de vergunning moet het inmiddels wel zijn gelukt, want ze zijn nog steeds bezig. Met het volume lukt het wat minder, want ze zijn in de verre omtrek te horen. Ik heb een kijkje om de hoek genomen en zag dat er maar liefst acht kerkgangers waren, waarvan twee met microfoon.

Umuganda deel 5

Deze umuganda hebben wij eindelijk een keer iets nuttigs gedaan, dus daar heb ik wel een goed gevoel over. Andere keren wordt er wel wat rommel opgeruimd, maar dat allemaal symptoombestrijding. De volgende dag wordt er gewoon weer nieuwe rommel gegooid op de plek waar de dag ervoor zo eensgezind de boel is schoongemaakt.

Tijdens de vorige umuganda heeft iemand uit het publiek een opmerking gemaakt over gevaarlijke kabels die zonder bescherming op de grond liggen op een pad waar heel veel mensen gebruik van maken. Of daar niet iets aan gedaan kon worden. Fabrice zou foto’s nemen en vervolgens actie gaan ondernemen richting elektriciteitsmaatschappij.

De hele maand ben ik zo af en toe gaan kijken naar de desbetreffende kabels, maar telkens lagen ze er nog steeds net zo gevaarlijk bij als al die maanden ervoor. Mijn cynische ik zei dat er natuurlijk weer niets terecht zou komen van al die prachtige plannen. Op zaterdagochtend om negen uur wilde ik op weg naar umuganda nog even een laatste blik werpen op gevaarlijke situatie. Maar tot mijn grote verbazing waren er al een aantal mensen bezig met het oplossen van het probleem. Mijn cynische ik kreeg ongelijk.

Boven aan het pad, waar het nog een beetje vlak was, was een enorme berg zand gestort. Met een schop werd dit zand in een zak geschept en dat werd vervolgens naar de plek van de kabels gedragen en daar geleegd. Ter versteviging van het geheel zijn ook een flinke hoeveelheid gevulde zandzakken op het pad gelegd.

Toen ik kwam waren er nog maar zo’n vier mensen aan het werk, maar in de loop van de tijd kwamen er steeds meer bij. Het was ook leuk om te doen, omdat ik het gevoel had, dat ik nu echt iets nuttigs aan het doen was. Onze Amerikaanse buren waren er ook weer bij en die hadden deze keer gasten meegenomen. Verder schoven er steeds meer Rwandezen aan, sommige met veel enthousiasme, sommige met duidelijke tegenzin. Maar ook deze mensen kregen er steeds meer lol in.

Ondertussen werden we regelmatig gestoord door mensen die netjes in het pak of in de mooiste jurk over het pad naar beneden moesten. Ze hadden bijna allemaal een bijbeltje in de hand. Dat is het teken dat ze naar de kerk gaan. Het is zaterdag, dus het zullen vast Zevendedag Adventisten zijn.

We zijn ook nog een flinke poos doorgegaan, namelijk tot half elf, want het gevoel was echt dat het af moest. Maar het resultaat mag er zijn. Waar vroeger een moeilijk begaanbaar pad met gevaarlijke kabels was, is nu een mooi goed begaanbaar pad met een soort van traptreden.

voor

na

Ondertussen waren het merendeel van de mensen bezig in een ander gedeelte van de wijk. Tussendoor ben ik er even wezen kijken. Een greppel die vol was met struikgewas en afval, is helemaal schoon gemaakt en netjes weer achtergelaten. Wat daar opvallend was dat bij er twee dronkaards binnen dat gezelschap waren. De een stond met zijn Primus in de hand allerlei verhalen af te steken. Eerder amusant dan echt hinderlijk. De ander had een kwade blik in zijn ogen, die allerlei mensen indringend aansprak. Ik vond hem een beetje eng, misschien was hij ook niet dronken, maar gewoon een beetje gek. Het gezelschap onderging het allemaal vrij gelaten, met een af een toe een glimlach.

Ik had Fabrice nog helemaal nergens gezien en vroeg of hij er ook was. Iemand antwoordde dat hij de wijk in was om allerlei mensen op te trommelen voor de umuganda. Zo rond half elf was hij weer terug en richtte zich meteen tot de dronkaards voor een goed gesprek. Ik weet niet of dat er is gekomen, maar ze bleven in ieder geval wel achter op de plek waar ze waren.

Om half elf begon de gebruikelijke bespreking na afloop van de umuganda. Deze keer was het kort, want om kwart over elf waren we al weer klaar. De onderwerpen waren ook niet heel bijzonder. Deus, is deze keer mijn vertaler, hij is student en woont bij zijn vader, moeder, zus en twee broers in een huis bij mij in de straat.

De chief doet eerst een nieuwe oproep dat toch iedereen naar umuganda moet komen op straffe van een boete van 5.000 Frw. Hij zit zo natuurlijk wel te spreken voor eigen parochie, hij zou het moeten vertellen aan de mensen die er niet zijn. Daarna iets over het schoonhouden van het huis en dat je je afval moet laten afhalen door de vuilnisophaaldienst voor 3.000 Frw per maand. Dat is bekende koek voor mij, want dat doe ik al. Het is alleen zo jammer dat, nadat je het afval aan straat hebt gezet, er regelmatig voorbijgangers in gaan neuzen of er iets voor hun gading in zit, met als resultaat dat er dan een flink gedeelte van het afval op de grond naast de zak ligt.

Het geheel wordt afgesloten met een verhaal over het ziekenfonds (mutuel de santé), dat iedereen die geen andere verzekering heeft, deze toch vooral moet afsluiten. Dat kan voor 7.000 Frw (eerste klas), 3.000 Frw (tweede klas) of 1.000 Frw (derde klas) per persoon per jaar. Geen idee wat je er dan voor krijgt, maar de chief benadrukt dat je dit ook moet afsluiten voor je bewaker. Ik doe of ik niks gehoord heb, want op het papierwerk voor het afsluiten van het ziekenfonds voor mijn bewaker zit ik niet te wachten. Vervolgens gaan alle RPF leden nog weer apart vergaderen in de aanpalende bar, mijn vertaler Deus gaat er ook heen. Hij voegt mij toe dat de nieuwe leiders voor de komende vier jaar worden gekozen. Hij vraagt nog of ik ook mee wil stemmen, maar dat heb ik vriendelijk afgeslagen.

Consultants

Op 16 maart hadden we al een eerste workshop over het VN verdrag voor de rechten van mensen met een beperking. Zijn mijn verhaal met de titel ‘Ondergedompeld’.

Op 15 juni kregen we een uitnodiging voor de ‘Workshop for the final validation of the initial report on the implementation of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities’ voor dinsdag 21 juni. Dit keer zat er best een behoorlijke tijd tussen het moment van uitnodiging en de werkelijke workshop, bijna een week! Het document was nu zowel in het Engels als het Frans en ook de voertaal tijdens de workshop was afwisselend in het Engels en het Frans. Dus al met al was alles best redelijk goed te volgen.

Hoewel het rapport onder de verantwoordelijkheid valt van het ministerie van Buitenlandse Zaken (MINAFFET), was niemand van dat ministerie aanwezig om de verantwoordelijkheid ook werkelijk te nemen. Het geheel werd gepresenteerd door vier consultants. Een van deze consultants, Etienne, zat in het begin achterin de zaal en stelde toen allerlei kritische vragen, maar later ging hij aan het tafeltje voorin de zaal zitten en ging allerlei vragen beantwoorden. Tijdens de pauze heb ik hem gevraagd wat zijn rol nu precies was. Hij legde mij uit dat hij een consultant was bij MINAFFET en het eerste aanspreekpunt voor dit rapport en dat hij de andere consultants had ingehuurd. Hij had alleen nog geen tijd gehad om hun werk te beoordelen en vandaar dat hij allerlei vragen aan hen stelde. Dit schiep wel wat duidelijkheid, maar het is natuurlijk wel een beetje vreemd dat de hoofdaannemers op deze wijze omgaat met zijn onderaannemers.

Een andere consultant was specifiek verantwoordelijk voor de Engelse versie van de tekst. En deze Engelse versie barstte van de fouten en soms kon je zien dat een woord rechtstreeks uit het Frans was vertaald, alleen had men het woord niet in de juiste context vertaald. De verantwoordelijke consultant gaf als verklaring dat hij zijn opdracht weer doorgegeven had aan iemand anders en dat hij er vervolgens nog niet naar gekeken had. Ook niet heel erg bemoedigend. Etienne gaf hem nog vijf dagen om een goede Engelse vertaling van het document te maken.

Het nieuwe rapport is niet veel beter dan de vorige. Een aantal fouten is eruit gehaald, maar sommige ook niet. De wetten zijn nog steeds keurig vermeld, maar nog steeds bijna niets over de implementatie van deze wetten. Verder worden er soms zaken bijgehaald, die er helemaal niets mee te maken hebben. Of er wordt zomaar iets opgeschreven. Ergens stond dat de National Human Righs Commission (NHCR) een gids had gemaakt voor ‘monitoring and evalution of the respect of the rights of people with disabilities’. Dit werd genadeloos onderuit gehaald door een vertegenwoordiger van deze organisatie met de mededeling dat zo’n gids helemaal niet bestaat. Men zegt wel dat een heel scala aan organisaties is geraadpleegd, maar in werkelijkheid lijkt het daar niet op.

Onder druk van de vorige keer, toen werd gezegd dat bepaalde beweringen ondersteund moest worden door feiten, heeft men een aantal tabellen toegevoegd. Deze tabellen zijn er echter plompverloren ingezet, zonder enige toelichting of verwijzing, en hebben dan ook geen enkele betekenis. Het lijkt erop dat men deze gemakkelijk ergens vandaan heeft geplukt, en hup het rapport in heeft gepleurd, onder het mom dat zo voldaan is aan de klacht van de vorige keer.

De vijfentwintig deelnemers aan de workshop hebben de hele dag gevuld met allerlei opmerkingen ten aanzien van het rapport. Het grappige is dat een van de consultants ter plekke alle voorgestelde wijzigingen zonder dralen zat te verwerken in het document. Zo goed zat dat rapport dus in elkaar! Maar er waren nog zo veel opmerkingen die nog niet verwerkt zijn, dat iedereen wederom werd opgeroepen om deze te verzamelen en aan hen toe te zenden. Tja, dat wil je dan ook wel doen, maar waar te beginnen in een document van veertig pagina’s waarbij haast bij elke zin wel iets op te merken is. Aan de andere kant is het ook wel heel gemakkelijk. Je laat de deelnemers aan zo’n workshop het werk voor je doen. En als niemand iets opstuurt kun je ook nog zeggen dat iedereen het ermee eens is.

Een klein detail maakt duidelijk dat de consultants iets gemaakt hebben over een onderwerp waar ze geen binding mee hebben. Een van de aangehaalde wetten heeft het erover dat “sign messages, braille writing and other means of communication aimed at facilitating people with disabilites must, as far as possible, te be used in meetings”. Er was geen braille versie en er was geen gebarentolk. Voor blinde en dove mensen was het dus onmogelijk om deze workshop bij te wonen. Toen ik daar een vraag over stelde aan de consultants, was er alleen maar onbegrip en zoiets als dat dit de eerste keer was en dus niet nodig zou zijn.

In de titel van de uitnodiging had men het over de ‘final validition’, maar gezien alle gebeurtenissen tijdens de workshop moesten we dat toch maar wat in een ander daglicht gaan zien. Het maakt een beetje treurig dat het ministerie geen verantwoordelijkheid neemt en het overlaat aan consultants, die vervolgens ook maar iets doen en even gemakkelijk een gammel rapport in elkaar draaien. Waarschijnlijk nog goed betaald ook.

Krantenberichten

Het blijkt maar weer dat je niet altijd moet geloven wat er in de kranten staat. Volgens The New Times kwam de Police met 1-0 voor voordat het 1-1 werd. In werkelijkheid werd het eerste doelpunt door APR gescoord. Gelukkig hadden ze de eindstand wel goed weergeven.

APR claim 10th Peace Cup title

By Ostine Arinaitwe

Yesterday

Peace cup

Final

APR  4- 2  Police
3rd place play-off
AS Kigali  2-2  Mukura (4-3) penalties

JEAN Baptiste Mugiraneza a.k.a Migi scored a brace to guide APR to their 10th Peace Cup title yesterday at Amahoro Stadium.

Police who were playing in their first final, scored first through prolific goal scorer Kagere Meddie on the 18th minute but the league champions equalized 16 minutes later through Ernest Kwizera’s powerful header.

After the break, Police regained the lead through winger Ibrahim Ndikumasabo and looked like they had done enough only for Migi to score on the 86th minute forcing the tie into extra-time.

A few minutes later, Migi scored his second to give APR a 3-2 lead.

Malawi international Victor Nyirenda then put the tie beyond Police’s reach with APR’s fourth goal.
Earlier on, AS Kigali defeated Mukura 4-3 on penalties in the 3rd place play-off. The sides had settled for 2-all draw in normal time.

APR pocketed Rwf5m for the triumph while Police took home Rwf3m. AS Kigali settled for Rwf1.5m courtesy of MTN Rwanda, the tournament sponsors.

APR’s triumph means that Police misses out on continental football. Kiyovu, who are certain to finish second in the Primus league will now represent Rwanda in next year’s Orange Confederation Cup.

Police storm Peace Cup final

By Ostine Arinaitwe

Yesterday

Police  6-1  Mukura
APR  4-0  AS Kigali

POLICE are a game away from recording their first major silverware in Rwanda’s football history.

The law enforcers ran riot yesterday as they thrashed Mukura 6-1 to reach the Peace Cup final at Amahoro Stadium.

Police, who look recharged under their new Serbian coach Goran Kopunovic, put the tie beyond Mukura’s reach with six unanswered first-half goals.

Primus league top scorer Kagere Meddie returned from injury to net a hat trick while midfielders Leandre Sekamana, Gashugi Abdul Karim and Eric Ndahayo also got their names on the score sheet. Muvara Valens Fils then netted Mukura’s consolation on the 74th minute.

In the other semi-final match, APR thumped AS Kigali 4-0.
Striker Ernest Kwizera scored a brace while Haruna Niyonzima and Johnson Bagoole scored the other goals. The final is slated for Saturday.

Police know that besides ending their trophy jinx, victory in the final will also give them a ticket to play in the Orange Confederation Cup.

Peace Cup

Naast de reguliere voetbalcompetitie heb je hier natuurlijk ook een bekercompetitie. Die heet hier in Rwanda de Peace Cup. Nadat APR onder leiding van Ernie Brandts al de reguliere competitie met overmacht had gewonnen, vijftien punten voorsprong, was hij met zijn team ook van plan om deze Peace Cup te gaan winnen.

Twee weken geleden stond dit op de website van de voetbalbond:

PEACE CUP, 1/2 - 12/6/2011

Mukura VS v Police FC (Stade Amahoro, 15.30)

APR FC v AS Kigali (Stade Amahoro, 17.00)

Om half vier waren we dan ook bij het stadion. Omdat we nog kaartjes moesten kopen en daarna ook nog gefouilleerd werden, was het even na half vier voordat we binnen waren.

De eerste wedstrijd was al begonnen. Voor de zekerheid vroegen wij aan een omstander wat de stand was. Tot onze grote verbazing zijn hij dat het 4-0 was. Even later scoorde Police een doelpunt en toen was het dus 5-0. Het bleek dat de wedstrijd al om drie uur was begonnen. We hadden misschien ook logisch kunnen nadenken en kunnen bedenken dat als de eerste wedstrijd om half vier begint de tweede nooit om vijf uur kan beginnen. Het blijkt maar weer, tijd is een rekbaar begrip in Rwanda. Als iets om half vier begint, dan begint het of later, of eerder. Police domineerde de eerste helft en scoorde nog een doelpunt.

Na de rust bakte ook Police er niet veel meer van. Beide teams grossierden in fouten en het regende dan ook foutieve passes. Tot hun eigen verbazing scoorde Mukura toch nog een doelpunt en hun weinige fans hadden nu toch iets om voor te juichen. Het stadion was zeer matig gevuld, niet meer dan zo’n tweeduizend man, en de sfeer was behoorlijk gelaten. Met een eindstand van 6-1 is dat natuurlijk ook niet zo verrassend. Ondertussen waren de mannen van Ernie Brandts hun warming up aan het doen aan de zijkant.

Om vijf uur begon dat toch echt de wedstrijd van APR. Van begin af aan was dat een eenzijdige vertoning. APR domineerde de wedstrijd van begin tot eind en maakte zowel voor als na rust twee doelpunten. Ernie Brandts stond heel rustig als een veldheer zijn manschappen te aanschouwen. De 4-0 eindstand zorgde er dus voor dat we ons konden opmaken voor een finale tussen de politie (Police) en het leger (APR).

Net nadat de wedstrijd was afgelopen begon het keihard te regenen. Gelukkig vonden in een sporthal bij het stadion de amateurkampioenschappen boksen van Rwanda plaats. Daar heb ik de bui rustig afgewacht en heb voor het eerst in mijn leven live naar bokswedstrijden zitten kijken. Fascinerend om te zien dat zo’n evenement ook altijd weer van de foute blanke mannen kan aantrekken.

Vorige week stond dit op de website van de voetbalbond:

Umukino wa nyuma ndetse n'umwanya wa 3 muri Peace Cup bizahatanirwa kuri iki cyumweru tariki 19/6/2011 kuri Stade Amahoro.

Umwanya wa 3: AS Kigali v Mukura (15.00)

Final: Police FC v APR FC (17.00)

Dat leek in ieder geval een meer logisch tijdstip voor twee wedstrijden. Omdat de eerste wedstrijd niet zo interessant leek, hebben we het rustig aan gedaan en waren pas even na half vier in het stadion. Het scorebord stond nu wel aan en tot onze verbazing bleek de wedstrijd Police tegen APR al begonnen te zijn. Het was al acht minuten aan de gang en gelukkig was er in ieder geval nog niet gescoord. Het blijkt maar weer, tijd is een rekbaar begrip in Rwanda.

Het stadion was niet vol, maar wel goed gevuld. In het vak naast ons waren een heleboel politieagenten hun team luidruchtig aan het aanmoedigen. Aan de overkant was een heel vak legergroen gevuld. Er was goede, levendige sfeer in het stadion, aangevuld met vuvuzela’s en gezang.

Het was een nerveuze, maar wel boeiende wedstrijd. De twee teams waren duidelijk aan elkaar gewaagd. Af en toe werd er best goed gespeeld, maar er werden ook veel fouten gemaakt. Halverwege de eerste helft kwam APR op voorsprong, maar dat bracht geen rust in hun spel, in tegendeel, Police kwam veel beter in het spel en vlak voor rust maakten ze de gelijkmaker.

Na rust bleef de situatie hetzelfde. Van het vloeiende aanvalspel van APR in de eerste halve finale bleef niets over en het was dan ook Police die al snel in de tweede helft op een 2-1 voorsprong kwam. APR speelde niet goed, Ernie Brandts kon ook niet veel meer doen, en dan, waarschijnlijk omdat het moet, beginnen ze opeens beter te spelen. Het positiespel wordt beter, de passes komen aan en het regent kansen voor APR. Een doelpunt wordt afgekeurd, waarschijnlijk terecht. En APR gaat door, en dan, vijf minuten voor tijd scoren ze toch de 2-2.

Verlengingen, altijd leuk. Ernie Brandts roept zijn mannen bij elkaar en zal ongetwijfeld gezegd hebben dat ze gewoon moeten doorgaan. En dat doen ze. APR is heer en meester, Police heeft niets meer in te brengen. Hun overmacht leidde tot twee doelpunten, zodat de eindstand uiteindelijk 4-2 is geworden.

Vervolgens komt er nog een tweede wedstrijd, want nadat de aanhang van APR massaal over de balustrade is geklommen om de overwinning te vieren, komt de dienstdoende politie in actie om het veld weer te schonen. Deze keer wint de politie wel en worden alle fans via een zijingang het station uitgewerkt. Dat geeft de gelegenheid om de schaal te overhandigen aan het winnende team, die daarna hun overwinning nog even goed gaan vieren.

Na afloop bij het stadion wacht ik buiten nog even op Ernie Brandts. Als hij eraan komt feliciteer ik met de benauwde overwinning. Als analyse van de wedstrijd voegt hij eraan toe dat het weer hetzelfde liedje was, dat zijn spelers namelijk denken het wel even te gaan winnen en dat ze dan vergeten om goed voetbal te spelen. Ernie heeft zijn doel in Rwanda in ieder geval bereikt; hij heeft de dubbel gehaald.

22 baby gorilla's

Dit stond er in The New Times over de ceremonie.

22 baby gorillas named in Kinigi

By Edmund Kagire & Bonny Mukombozi

KINIGI - It was colour and pomp yesterday at the foot of Virunga Mountains in Kinigi-Musanze, Northern Province, as thousands of Rwandans, members of the diplomatic corps, foreign dignitaries and conservation enthusiasts from across the world, witnessed the naming of 22 baby gorillas in the annual Kwita Izina ceremony.

Prime Minister Bernard Makuza was the guest of honour at the 7th edition of the gorilla naming ceremony during which he and other selected individuals gave names to the 22 babies, including a pair of twins named Isangano and Isango.

Mr. and Mrs. Mark Van Modrick named the twins,

Makuza named a baby Gorilla “Ijambo”, born to Ubuntu, a member of Susa family. Ijambo loosely translated as “a voice”, which refers to the way that Rwanda‘s dignity is contributing to the country’s achievement at the international scene.

“It was selected to represent or recognise our actions, our achievements and our determination to deliver as Rwandans, which constitutes our dignity that gives us a say on the international scene,” Makuza said.

The Dutch Ambassador to Rwanda, Frans Makken, named a baby gorilla “Urahirwa” (future prospects) born to “Kwubaka” of Ntambara family.

Jack Lohman, the Director of London Museums, named a baby Gorilla ‘Inyamibwa’ while the Deputy Secretary General of Commonwealth, Ransfold Smith, named a baby gorilla “Indamutso” (greetings”.

In his keynote speech delivered on behalf of President Kagame, the Prime Minister said that since its founding seven years ago, the Kwita Izina ceremony continues to exhibit great novelty and appeal, and remains a very important event on the national calendar.

“Kwita Izina has gone beyond focus on gorillas and has become an important symbol for our efforts to conserve the country’s biodiversity, and our tourism industry has been boosted,”

“We can all be pleased with our achievements in protecting our mountain gorillas and their habitat and seeing their population grow from 308 in 2003 to 480 in 2010,” Makuza said.

The Premier added that this year’s event is significant because it acknowledges that partnerships with communities are crucial for the survival of the country’s ecosystems, including their resources and ecological service.

In line with the day’s theme” Community development for sustained conservation”, Makuza said that communities living around the parks can play an important and integral role in the conservation of the parks and management of the natural resources.

He noted that to date the tourism industry remains one of the country’s success stories because a decade and a half ago, there was no tourism sector to speak of, but today, Rwanda’s unique tourism aspects and products are known globally.

“Our tourism industry is strongly anchored on natural assets such as landscapes, parks, forests, rare animals and bird species. We must continue to protect and sustain this valuable resource base,” he said.

As a result, Makuza said, Rwanda’s tourism revenues have risen from US$ 131 million in 2006 to US$ 200 million in 2010. As the industry grows, Makuza said the challenge remains to set up world class accommodation facilities and improved customer care and services.

In his remarks, the CEO of Rwanda Development Board, John Gara, said that the event is a strong testament of the government’s commitment to ensure that tourism flourishes in a secure and enabling environment.

“This year, we seek to accrue the merits of conservation to the communities around our National Parks,”

“We seek better livelihoods for our people achieved through the growth in tourism revenues. This would not be possible without the active protection of our mountain gorillas and conservation of their habitat. We have come a very long way but we still have far to go, thus this year, it is “Community development for sustained conservation,” Gara said.

He added that every name given to a baby gorilla has a story and every birth is an important step towards achieving Rwanda’s vision to see that mountain gorillas move from being one of the world endangered species to being one of the best protected animals in natural surroundings.

This year’s Kwita Izina theme echoes that for the International Year of forests (IYF) 2011set by the international community

Kwita Izina

Rwanda staat bekend om zijn berggorilla’s. Ook ik hoop er in de loop van dit jaar naar toe te gaan. Om het toerisme voor het bezoeken van deze gorilla’s nog meer op de kaart te brengen, heeft men bedacht om elk jaar een speciale ceremonie in het leven te roepen. Dan worden alle baby gorilla’s die in het afgelopen jaar zijn geboren van een naam voorzien. Dit jaar is het voor de zevende keer gehouden en het heet Kwita Izina (Gorrila Naming Ceremony). Het afgelopen jaar zijn er 22 geboren en die hebben afgelopen zaterdag officieel een naam gekregen.

Afgelopen dinsdag was ik op Nederlandstalige pubquiz en hoorde van Susanne, de juf van Marte op de Nederlandse school, dat zij naar de Kwita Izina ging. Dat leek mij ook wel leuk, dus ik heb haar gevraagd of het mogelijk was om mee te gaan, als er nog een uitnodiging over was en er nog een plekje in de auto was. Op vrijdag hoorde ik dat dat inderdaad het geval was, dus stond ik om half zeven ’s ochtends bij haar voor de deur om zodoende naar het noorden te vertrekken. Martha, de andere juf van de Nederlandse school, ging ook mee.

Fred, de man van Susanne, werkt op de Nederlandse ambassade en uit zijn potje heeft de Nederlandse staat geld gedoneerd voor het park waarin de gorilla’s zich bevinden. Met dit in het achterhoofd heeft hij aan de organisatie gevraagd of onze Nederlandse ambassadeur ook een naam mocht geven aan een baby gorilla. Natuurlijk heeft men hiermee ingestemd, en als gevolg daarvan waren er verschillende uitnodigingen verstuurd naar de Nederlandse ambassade. Niet iedereen op ambassade wilde hiervan gebruiken maken, dus vandaar dat er nog een paar over waren.

Na een ritje van twee uur kwamen we aan bij de plek waar het allemaal ging gebeuren. Om negen uur waren we aanwezig, ruim op tijd voor het programma. In het midden stond een groot podium wat ervoor zorgde dat het publiek in twee categorieën werd verdeeld. Aan de ene kant van het podium had het VIP gedeelte met alle officiële genodigden en alle buitenlanders, onder een mooie tent ter bescherming tegen zon en regen. Aan de andere kant alle lokale Rwandezen, vooral kinderen, die dicht opeengepakt, het schouwspel zaten te bekijken, onder het wakend oog van behoorlijk wat politieagenten. Beiden gedeeltes waren al goed gevuld en er zouden nog meer mensen bijkomen in de loop der tijd.

Het programma begon met het optreden van een aantal lokale Rwandese artiesten. Allereerst natuurlijk weer de Dream Boyz ft Kitoko met onder andere hun hit "Bella" (http://www.youtube.com/watch?v=9LBlfW24qbE) en een zangeres met de naam Miss Jojo. Vervolgens nog een zanger uit Oeganda met de naam Bebe Cool. Deze laatste kreeg uiteindelijk het publiek nog een beetje mee, maar daarvoor moest hij wel eerst een klein Rwandees jongetje op het podium hijsen en vervolgens, uit het andere gedeelte van het publiek, een buitenlandse dame.

Daarna begon het gedeelte van het programma waar het echt om ging. Een groep gorilla’s, helaas geen echte, kwamen onder begeleiding van parkwachters het grote grasveld op tussen het podium en het VIP gedeelte. De parkwachters zaten te observeren, terwijl de apen ondertussen een toneelstukje opvoerden alsof ze een echt troep gorilla’s waren.

Vervolgens kwamen de 22 personen naar voren die een naam aan een baby gorilla mochten geven. En een van deze personen was onze Nederlandse ambassadeur Frans Makken. Ook hij was uitgedost in een mooie traditioneel Rwandees gewaad met stok en kralenketting. De naamgevers gingen het podium op gevolgd door de troep gorilla’s. Frans mocht het spits afbijten en hij heeft de naam Urahirwa gegeven aan de baby gorilla die geboren is in de Ntambara familie. Urahirwa betekent Future Prospects en in de speech werd natuurlijk iets moois gezegd over de toekomstperspectieven van Rwanda.

Heel speciaal is dat er dit jaar een tweeling is geboren. Dat komt niet zo vaak voor en het was dan ook een hele eer voor diegene die deze tweeling een naam mocht geven. Ik ben benieuwd hoeveel het Amerikaanse echtpaar Mr. and Mrs. Mark Van Modrick hiervoor hebben betaald.

Zo kwamen alle baby gorilla’s uiteindelijk aan hun naam en de gehele ceremonie werd verder opgevuld met traditionele dans en muziek en met speeches. Onder ander door een speech van de Prime Minister Bernard Makuza die de ‘special guest of honor’ was. Grappig om te zien dat deze minister-president zo losjes gekleed was in zijn sportjasje. 

Zo rond een uur of twee was het programma afgelopen en konden we huiswaarts keren. Er wilden natuurlijk meer mensen weer naar huis en dan is het wel heerlijk om in een auto te zitten met de letters CD in het kenteken. Dan krijg je toch niet iets meer ruimte om de weg te vervolgen. Ik heb genoten van dat moment en heb ondertussen als een ambassadeur zitten zwaaien naar het Rwandese publiek.

Paranoia

Deze week ben ik bezoek geweest bij Anne en Johan. Ook Martha was aanwezig en gezamenlijk hebben een ouderwets potje Risk gespeeld. De ambiance was gezellig en ondanks de domper dat we de maansverduistering niet hebben gezien vanwege de bewolking was het een aangename avond.

De buurt waarin ze wonen is wel een beetje een vreemde buurt. Het lijkt wel een spookstad. Ze wonen aan de Rue Depute Kamuzinzi en dat is in de wijk Kiyovu in de buurt van het woonhuis van Paul Kagame. De laatste tijd zijn alle huizen in buurt van de president afgebroken, zij wonen in het gedeelte dat nog net niet is afgebroken. Er gaan heel veel geruchten rond waarom dat is, maar niemand die het weet. Sommigen zeggen dat het een park wordt, anderen hebben het erover dat er kantoren zullen worden gebouwd. De variant die het meest waarschijnlijk wordt geacht is dat er nieuwe huizen worden gebouwd voor de mensen die politiek het meest nabij staan tot de president. Maar ja, het nadeel hiervan is dat door een grote, gerichte bom het gehele kader van het land Rwanda uitgeschakeld zou kunnen worden. Dus of dat nu zo verstandig is?

In deze buurt zijn alle huizen verdwenen, maar alle bomen staan er nog wel en ook de wegen zijn er nog. Dat geeft een behoorlijk vervreemdend effect. En dan staat er nog een militair op elke hoek van de straat. ’s Avonds als het intussen donker is geworden voelt het gewoon luguber aan. Om bij het huis van Anne en Johan te komen kom je langs de rand van het ontheemde gebied. Al lopend was ik op weg naar hun huis en dat vond zo’n militair dusdanig vreemd dat ik onderworpen werd aan een klein vraaggesprek. Hij wilde weten waar ik naar toeging. Gelukkig kwam Johan er al aangelopen, dus toen was hij al snel tevreden.

De telefoonverbinding in hun wijk is ook heel slecht. Omdat ik een beetje verdwaald was, heb ik hun gebeld voor de richting naar hun huis. Net als we allebei twee zinnen had gezegd, werd de verbinding weer verbroken. We hadden drie telefoongesprekken nodig om de juiste aanwijzingen door te geven. Dit heeft ook te maken met veiligheidsmaatregelen voor de president. Dit schijnt vrij vaak voor te komen bij hun in de buurt. Al met al best wel lastig om een fatsoenlijk telefoongesprek te voeren in de omgeving van het huis van de president.

De Rue Depute Kamuzinzi is een doodlopende straat die uitmondt op de achterkant van de oude Franse ambassade. De officiële ingang was aan de voorkant aan een vrij drukke weg. Aan de achterzijde is de ingang een beetje verscholen tussen het lommer van de bomen. Ik stel me zo voor dat in de dagen voor 1994, en misschien ook nog wel erna, alle schimmige figuren, die wat minder moesten opvallen, via deze ingang naar binnen zijn gekomen. En aan de voorkant zijn alle officiële gasten natuurlijk met de nodige grandeur ontvangen. In 2006 is hier een einde aangekomen. Nadat de Franse regering de huidige president van Rwanda beschuldigd had van medeplichtigheid aan de dood van de voormalige president werd de Franse ambassadeur het land uitgewezen. De Franse ambassadeur is inmiddels weer terug, maar heeft nu zijn intrek moeten nemen in een iets bescheidener optrekje.

Mijn kantoor is niet ver verwijderd van het werkkantoor van Paul Kagame. Tegenover dat kantoor staan twee grote kantoorgebouwen. Deze staan al sinds maanden leeg. Men beweert dat deze leeg staan, omdat ze bouwvallig zijn. Aan de buitenkant is dat er niet van af te zien. Of zou men bang zijn dat er onverlaten intrek in zouden kunnen nemen met minder aangename bedoelingen? Of begin ik ook te veel in paranoia te denken? In ieder geval is een van deze twee gebouwen onlangs binnen twee weken met de grond gelijk gemaakt. Eens kijken of de tweede nu snel zal gaan volgen