Umuganda deel 5

Deze umuganda hebben wij eindelijk een keer iets nuttigs gedaan, dus daar heb ik wel een goed gevoel over. Andere keren wordt er wel wat rommel opgeruimd, maar dat allemaal symptoombestrijding. De volgende dag wordt er gewoon weer nieuwe rommel gegooid op de plek waar de dag ervoor zo eensgezind de boel is schoongemaakt.

Tijdens de vorige umuganda heeft iemand uit het publiek een opmerking gemaakt over gevaarlijke kabels die zonder bescherming op de grond liggen op een pad waar heel veel mensen gebruik van maken. Of daar niet iets aan gedaan kon worden. Fabrice zou foto’s nemen en vervolgens actie gaan ondernemen richting elektriciteitsmaatschappij.

De hele maand ben ik zo af en toe gaan kijken naar de desbetreffende kabels, maar telkens lagen ze er nog steeds net zo gevaarlijk bij als al die maanden ervoor. Mijn cynische ik zei dat er natuurlijk weer niets terecht zou komen van al die prachtige plannen. Op zaterdagochtend om negen uur wilde ik op weg naar umuganda nog even een laatste blik werpen op gevaarlijke situatie. Maar tot mijn grote verbazing waren er al een aantal mensen bezig met het oplossen van het probleem. Mijn cynische ik kreeg ongelijk.

Boven aan het pad, waar het nog een beetje vlak was, was een enorme berg zand gestort. Met een schop werd dit zand in een zak geschept en dat werd vervolgens naar de plek van de kabels gedragen en daar geleegd. Ter versteviging van het geheel zijn ook een flinke hoeveelheid gevulde zandzakken op het pad gelegd.

Toen ik kwam waren er nog maar zo’n vier mensen aan het werk, maar in de loop van de tijd kwamen er steeds meer bij. Het was ook leuk om te doen, omdat ik het gevoel had, dat ik nu echt iets nuttigs aan het doen was. Onze Amerikaanse buren waren er ook weer bij en die hadden deze keer gasten meegenomen. Verder schoven er steeds meer Rwandezen aan, sommige met veel enthousiasme, sommige met duidelijke tegenzin. Maar ook deze mensen kregen er steeds meer lol in.

Ondertussen werden we regelmatig gestoord door mensen die netjes in het pak of in de mooiste jurk over het pad naar beneden moesten. Ze hadden bijna allemaal een bijbeltje in de hand. Dat is het teken dat ze naar de kerk gaan. Het is zaterdag, dus het zullen vast Zevendedag Adventisten zijn.

We zijn ook nog een flinke poos doorgegaan, namelijk tot half elf, want het gevoel was echt dat het af moest. Maar het resultaat mag er zijn. Waar vroeger een moeilijk begaanbaar pad met gevaarlijke kabels was, is nu een mooi goed begaanbaar pad met een soort van traptreden.

voor

na

Ondertussen waren het merendeel van de mensen bezig in een ander gedeelte van de wijk. Tussendoor ben ik er even wezen kijken. Een greppel die vol was met struikgewas en afval, is helemaal schoon gemaakt en netjes weer achtergelaten. Wat daar opvallend was dat bij er twee dronkaards binnen dat gezelschap waren. De een stond met zijn Primus in de hand allerlei verhalen af te steken. Eerder amusant dan echt hinderlijk. De ander had een kwade blik in zijn ogen, die allerlei mensen indringend aansprak. Ik vond hem een beetje eng, misschien was hij ook niet dronken, maar gewoon een beetje gek. Het gezelschap onderging het allemaal vrij gelaten, met een af een toe een glimlach.

Ik had Fabrice nog helemaal nergens gezien en vroeg of hij er ook was. Iemand antwoordde dat hij de wijk in was om allerlei mensen op te trommelen voor de umuganda. Zo rond half elf was hij weer terug en richtte zich meteen tot de dronkaards voor een goed gesprek. Ik weet niet of dat er is gekomen, maar ze bleven in ieder geval wel achter op de plek waar ze waren.

Om half elf begon de gebruikelijke bespreking na afloop van de umuganda. Deze keer was het kort, want om kwart over elf waren we al weer klaar. De onderwerpen waren ook niet heel bijzonder. Deus, is deze keer mijn vertaler, hij is student en woont bij zijn vader, moeder, zus en twee broers in een huis bij mij in de straat.

De chief doet eerst een nieuwe oproep dat toch iedereen naar umuganda moet komen op straffe van een boete van 5.000 Frw. Hij zit zo natuurlijk wel te spreken voor eigen parochie, hij zou het moeten vertellen aan de mensen die er niet zijn. Daarna iets over het schoonhouden van het huis en dat je je afval moet laten afhalen door de vuilnisophaaldienst voor 3.000 Frw per maand. Dat is bekende koek voor mij, want dat doe ik al. Het is alleen zo jammer dat, nadat je het afval aan straat hebt gezet, er regelmatig voorbijgangers in gaan neuzen of er iets voor hun gading in zit, met als resultaat dat er dan een flink gedeelte van het afval op de grond naast de zak ligt.

Het geheel wordt afgesloten met een verhaal over het ziekenfonds (mutuel de santé), dat iedereen die geen andere verzekering heeft, deze toch vooral moet afsluiten. Dat kan voor 7.000 Frw (eerste klas), 3.000 Frw (tweede klas) of 1.000 Frw (derde klas) per persoon per jaar. Geen idee wat je er dan voor krijgt, maar de chief benadrukt dat je dit ook moet afsluiten voor je bewaker. Ik doe of ik niks gehoord heb, want op het papierwerk voor het afsluiten van het ziekenfonds voor mijn bewaker zit ik niet te wachten. Vervolgens gaan alle RPF leden nog weer apart vergaderen in de aanpalende bar, mijn vertaler Deus gaat er ook heen. Hij voegt mij toe dat de nieuwe leiders voor de komende vier jaar worden gekozen. Hij vraagt nog of ik ook mee wil stemmen, maar dat heb ik vriendelijk afgeslagen.