Kerkgang

Kerken te over hier in Rwanda. Volgens welingelichte bronnen is 56 % van de bevolking katholiek, 37 % is protestant en 5 % is moslim. Dan is er nog 2 % over voor de rest. Binnen de protestanten zijn de Zevende Dagadventisten de grootste met 11 % van de bevolking, verder zijn er heel veel kleine protestantse kerkgenootschappen, vaak op evangelische basis.

Vlak bij ons in de buurt staat een grote katholiek kerk. Elke zondag hebben ze vier diensten, die allemaal ongeveer twee uur duren. De eerste is in het Kinyarwanda en begint om zeven uur, dan is er een volgende in het Engels om negen uur, met aansluitend nog een om elf uur, wederom in het Kinyarwanda. ’s Avonds om zes uur is er dan nog een dienst in het Frans.

De Engelse dienst om negen uur leek ons de beste optie. Een mooie tijd voor een kerkdienst. Als wij vlak voor negenen op weg zijn naar de kerk, worden we opeens overspoeld door mensen. Wij kunnen met moeite tegen de stroom inlopen. Het zijn er wel honderden. Het is duidelijk wat het is, dit zijn de kerkgangers van zeven uur ’s ochtends.

Wij nemen plaats in de kerkbanken en wachten tot het gaat beginnen. De kerk is enorm groot, er moeten wel duizenden mensen inpassen, lang niet gevuld, maar toch zijn het nog heel wat mensen. Voorin de kerk neemt een koor plaats en ze beginnen te zingen onder begeleiding van een elektronisch orgel. Het is licht swingende muziek, zeker niet al te uitbundig, maar wel iets meer levendiger dat het gezang in de gemiddelde Nederlandse kerk. Het koor zingt veel en vaak, wat opvalt, is dat er bijna geen samenzang met de hele gemeente is. Verder is een dienst met een preek en de, voor zover mij bekend, gebruikelijke rituelen die bij een katholieke kerkdienst horen.

Onze benedenbuurman heet Augustine Gakwaya en is ‘bishop’ bij de Apostles Church. Hij is al een keer bij ons aan de deur geweest en heeft ons uitgenodigd voor zijn kerk. Hij zegt dat hij met zijn Living Hope Ministries in totaal 30 kerken onder zijn hoede heeft, verspreid over de regio. En onlangs is een van zijn dochters Francesca ook al bij ons langs geweest en wederom zijn we uitgenodigd. In de Apostles Church is op zondag eerst een dienst in het Engels, van acht tot tien, en aansluitend een dienst in het Kinyarwanda.

Op een zondag dan toch maar eens besloten om op deze uitnodiging in te gaan. Zij hebben op zondag eerst een dienst in het Engels, van acht tot tien, en die gaat daarna soepeltjes over in de volgende dienst die in het Kinyarwanda is. Het voordeel van die lange kerkdiensten is, dat het niet verwacht die iedereen er van het begin tot het eind bij is. Het is geen probleem om later binnen te komen, of om eerder weg te gaan. Het is al wat later en we zijn er dan ook ruim naar tienen.

De kerk is niet klein, maar zeker niet zo groot als de katholieke kerk, en er zijn zo’n honderd kerkgangers aanwezig. Wij herkennen Francesca en groeten elkaar. Zij zit aan de zijkant en het blijkt dat ze in het koor zit. Als even later het koor plaatsneemt op het podium en de muziek begint dan swingt het de pan uit. Onder begeleiding van keyboard en drum wordt er een uitbundige viering van gemaakt. Ook de kerkgangers doen uitgebreid mee, de handen gaan de lucht in en sommigen maken een dansje. Dit is een duidelijk andere kerkdienst dan de katholieke. Als we Marte na afloop vragen welke kerk ze het leukst vindt is ze duidelijk; dat is deze, vanwege de muziek.

Dan gaat een voorganger voor in gebed. Dat is het teken voor heel veel kerkgangers om ook te beginnen met hun eigen gebed. En het wordt steeds luider, het wordt een kakofonie van gebeden door elkaar. Veel mensen met beide handen in de lucht. Sommigen zonder zich helemaal af en gaan bidden voor een muur. Het lijkt wel of iedereen nu zijn eigen kerkdienst houdt.

Dan wordt het weer rustig en komt er tijd voor getuigenissen. Mensen worden opgeroepen om hun verhaal te doen. We krijgen onmiddellijk iemand naast ons om te vertalen. Alle mensen beginnen zich te verontschuldigen dat ze een poos niet zijn geweest, vanwege allerlei oorzaken, maar dat ze blij zijn dat ze er zijn. De eerste vertelt dat zijn oom is overleden, en dat hij de afgelopen weken daar heel erg druk mee is geweest en dat hij en zijn familie veel steun aan de Heer hebben gehad gedurende deze moeilijke periode. Dan begint een vrouw een heel lang verhaal over een reis die ze gemaakt heeft met als clou dat ze op het eind bijna een ongeluk heeft gehad, op een haar na was ze bijna tegen een andere auto gebotst. En dat zij dankzij de Heer gespaard is gebleven. Daarna een jongeman die een examen heeft gedaan voor zijn opleiding en ook hij dankt de Heer dat hij hiervoor geslaagd is. Zo zie ja maar, het maakt niet uit of het goede of slechte tijden zijn, God wint altijd. Elke getuigenis is dan ook menigmaal onderbroken door de zinsnede: “Praise the Lord!”. Na drie getuigenissen is het mooi geweest, we gaan naar huis.