Umuganda deel 3

Afgelopen zaterdag was het weer de laatste zaterdag van de maand. Dus ook op onze Koninginnedag is het gewoon Umuganda. Gezien de ervaringen van de vorige keer zijn we er deze keer maar iets later op uitgetrokken. Als we er om negen uur zouden zijn, dan is dat ook nog vroeg genoeg.

Onderweg komen we zowaar iemand tegen op de brommer. Maar dat blijkt Fabrice te zijn, onze Security Officer. Hij begroet ons hartelijk, hij zegt dat hij op weg is naar de Zevende Dag Adventisten, om ze een boodschap door te geven. De Umuganda is gewoon bij het Centre de Sante. En dat we toch vooral onze buitenlamp moeten aandoen bij de poort. Want hij loopt elke avond door de buurt, en ziet wel eens dat onze lamp niet aan is. Ik leg uit dat we proberen om elk avond en nacht de lamp aan te doen, maar dat we het soms wel eens vergeten. We beloven om beter ons best te doen, zodat onze buurt een veilige buurt blijft.

Verderop valt op dat er toch nog flink wat auto’s op de weg rondrijden. Zouden die allemaal op weg zijn naar het vliegveld of het ziekenhuis? De winkels zijn dicht, maar ik zie toch iemand uit een dichte winkeldeur naar buiten gaan met een brood in de hand.

De werkzaamheden bestaan deze keer uit het snoeien van een heg bij het Centre de Sante. Daarnaast wordt al het onkruid in de goot tussen de heg en het gezondheidscentrum losgewerkt met grote spades. Vervolgens wordt dit onkruid samen met alle rotzooi dat daar ook ligt op de kant gegooid. Samen met het snoeiafval wordt dit op grote plastic kleden met vereende mankracht naar de vuilstort bij de markt gebracht. Aan dit laatste onderdeel heb ik ook een kleine bijdrage geleverd. Dus nu heb ik ook echt voor het eerst gewerkt tijdens Umuganda.

Er lijken meer mensen aanwezig te zijn dan de vorige keer. Wat opvalt dat op enig moment er altijd meer toeschouwers dan werkers zijn. Maar op zijn tijd houdt een werker ermee op en dan neemt een toeschouwer zijn taak over. Zo neemt iedereen zijn deel. Fabrice loopt als een ijverig baasje rond, geeft zo nu en dan wat aanwijzingen en ik denk een enkele keer ook een vermaning aan iemand om eens gauw aan de slag te gaan. Wat er gebeurt, is niet heel erg planmatig, en iedereen doet gewoon iets waar het nodig is. Het resultaat is best aardig, want het ziet er een stuk netter uit, maar het is niet helemaal af. Het zou er nog iets mooier uit kunnen zien.

Even na tienen begint de bijeenkomst. Deze keer is Jean Baptiste mijn vertaler, een vader van acht kinderen in de leeftijd van twee tot vijftien. Hij is werkzaam in het leger en is gestationeerd aan de andere kant van het land, dus hij is alleen in het weekend thuis. Hij licht toe dat hij zijn Umuganda thuis heeft gedaan. Dat kan namelijk ook!

De eerste aankondiging gaat over de herdenking van de genocide die in onze cel Bibare gaat plaatsvinden aanstaande vrijdag. De Chief legt uit dat men dat men voor deze herdenking subsidie heeft gevraagd van de sector en het district, haar helaas, die hebben dat afgewezen. Dus nu moet het geld opgebracht worden door de Umudugudu’s van onze cel. Dan wordt het hele budget toegelicht, welke dingen er allemaal moeten worden aangeschaft en gehuurd, een hele lijst, en het totaal komt uit op 792.000 Frw. Dat is nog geen € 1.000, dus dat valt best mee. Voor elke Umudugudu (15) in onze cel zou dat neerkomen op zo’n 55.000 Frw. En voor elk huishouden in onze Umudugudu zou dat neerkomen op een bedrag van 500 Frw. Dat is natuurlijk een koopje, maar hoe ga er je ervoor zorgen dat iedereen gaat bijdragen. De Chief zegt dat we vanaf vandaag onze bijdrage aan Fabrice kunnen geven.

De volgende aankondiging gaat over het overheidsbeleid om het riet van alle ‘grass thatched houses’ te vervangen door golfplaten (‘iron sheets’). Of dat het nu verbetering is dat weet ik niet, maar mooier wordt het in ieder geval niet op. Niet iedereen kan het zich veroorloven om die golfplaten aan te schaffen, dus het verzoek om ook hiervoor een bijdrage te leveren aan deze minder draagkrachtigen. Onduidelijk is wederom hoe men dit praktisch wil regelen. En voor onze wijk is het ook niet echt van toepassing, want hier zijn geen daken van riet te vinden.

Dan komt er een heel verhaal over de landelijke census die in juni 2012 gaat plaatsvinden. Als voorproefje krijg ik een formulier in handen gedrukt om alvast in te vullen.

Dan krijgt Fabrice het woord. Hij heeft het over de veiligheid in de wijk. Zijn speerpunt is deze keer duidelijk de buitenlampen. Iedereen wordt verzocht om toch vooral de buitenlampen aan te doen, want dat is goed voor de veiligheid. In een aangrenzende Umudugudu zijn er nep politie agenten gesignaleerd, die helaas zijn ontsnapt, maar die misschien met alle buitenlampen aan wel gepakt zouden zijn.

En hij begon een heel verhaal over ziektekostenverzekering die je moest gaan afsluiten voor je personeel. Dat kwam een beetje uit de lucht vallen, dus dat kreeg niet echt een gevolg. Paul, die elke keer ook braaf naar zijn Umuganda gaat, had een verhaal wat daar wel eens de aanleiding voor kon zijn. Omdat de huishoudster plotseling is overleden in het huis van een bewoner, en zij had geen papieren, moest deze bewoner opdraaien voor alle begrafeniskosten. Dat kon hij echter niet betalen, en nu werd dus in zijn Umudugudu een bijdrage gevraagd van alle wijkbewoners voor deze kosten.

In onze wijk vertelde Fabrice het verhaal over een bewoner die drie maanden het land uit was waarvan allerlei spullen door zijn personeel, voor een veel te lage prijs, zijn verkocht. En er was een meisje zwanger geworden zonder dat zij was getrouwd. Dus een waarschuwing voor alle bewoners en moeders van jonge meisjes: “Pas op!” Tenslotte was iemand bezorgd over een vrouw die gek was en in verwachting en hoe dat zou gaan met de geboorte van het kind. Een polemiek ontstond, want sommigen zeiden dat ze niet gek was, en de hele zaak werd onder luid applaus opgelost door een mevrouw die aanbood om haar te helpen.

Dan is het half twaalf, de Chief zegt dat we klaar zijn. Een andere meneer staat op en zegt dat er aansluitend nog een vergadering voor RPF leden is. Zo’n dertig mensen gaan met hem mee en gaan in het aanpalende café bijeenkomen. Fabrice wordt bestormd door iedereen die zijn groene kaart wilt laten invullen, zodat ze kunnen aantonen dat ze op de Umuganda zijn geweest en dat ze de Security voor deze maand hebben betaald. Het is zo druk bij hem, dat ik voor deze keer even oversla. Dat haal ik volgende maand wel in.