Open dag van het parlement

In Rwanda houden ze van spandoeken om te laten weten wat er staat te gebeuren. Ze hangen op de plek waar het gaat plaatsvinden. Maar ze hangen vooral op de grote rotonde die ‘Wedding roundabout’ wordt genoemd. Bijna elke zaterdag en zondag zijn er op deze rotonde wel trouwlustigen te vinden die hier bivakkeren voor hun fotosessie.

Maar er iets vreemds aan de hand met die spandoeken. Ze hangen er nooit te lang. Meestal worden ze pas een dag of hoogstens twee dagen van te voren opgehangen. De dag na het evenement zijn ze meestal ook weer verdwenen. Soms zijn ze echter voor evenementen waarvan het duidelijk is dat niet jan en alleman daar op kan komen opdagen. Waarom zou je dan zo’n spandoek ophangen, om te laten zien dat je zo lekker bezig bent? Soms zijn ze voor een evenement wel bedoeld voor het algemene publiek. Maar dan vraag ik me af waarom ze het pas zo kort voor het daadwerkelijke evenement gaan ophangen. Zo mis je toch een heleboel potentiële belangstellenden? Of is de attentiespanne van een gemiddelde Rwandees niet meer dan twee dagen in de toekomst?

Dus hing er op de maandag een spandoek met de mededeling dat er op dinsdag 4 oktober een open dag in het parlement zou zijn. Dat leek mij ook wel interessant. Achteraf bleek dat het wel een speciaal soort open dag was. Het bleek dat uit elk district alle vertegenwoordigers van de Youth Council en de Women Council waren uitgenodigd. Daarnaast was elke individuele bezoeker welkom. Ik heb niet de indruk dat er nog veel andere individuele bezoekers zijn geweest.

Rond de gebouwen liepen dan ook diverse groepjes rond die werden rondgeleid. Aan de buitenkant hadden vooral de grote kogelgaten in de zijkant veel bekijks. Elk groepje hield stil op de binnenplaats om het geheel te aanschouwen.

Voordat de genocide op 7 april 1994 uitbrak waren er al soldaten van de RPF in de hoofdstad. In het kader van het vredesakkoord van Arusha uit 1993 waren er diplomaten van de RPF gestationeerd in het parlement, waar ze beschermd werden door zo’n 1000 soldaten. Die diplomaten werden geacht om zitting te gaan nemen in de overgangsregering, die echter nooit van de grond is gekomen. Vanaf 7 april zijn deze soldaten aangevallen door het Rwandese leger, maar de soldaten van RPF onder leiding van Charlis Kayonnga hadden zich in de maanden hieraan voorafgaand al flink versterkt. Die zijn dus nooit uit het parlement verdreven, sterker nog ze hebben hele stukken van de stad veroverd vanuit dit parlement. Ik kan me dus wel voorstellen dat ze deze kogelgaten mooi laten zitten en vol trots laten zien.

Het parlement bestaat uit twee gedeelten. Het zijn de Senaat en de Chamber of Deputies, zeg maar onze Tweede Kamer. Beiden zijn begonnen in 2003. De senaat heeft een termijn van acht jaar en de Chamber of Deputies van vijf jaar.

Binnen in de gebouwen mochten we ook een kijkje nemen in de daadwerkelijke Chamber of Deputies. Ik was er tegelijkertijd met de groep uit het district Nyamesheke. Ik heb plaatsgenomen op de zwart lederen stoel van Pierre Claver Rwaka, hij zit in de Chamber of Deputies namens alle gehandicapten. Omstandig werden in een twintigtal minuten in het Kinyarwanda een aantal zaken uitgelegd. Altijd leuk om allerlei knopjes te drukken, bijvoorbeeld om te interrumperen. En zelfs om even te mogen stemmen.

De Chamber of Deputies heeft 80 leden, waarvan 53 rechtstreeks gekozen door het volk. Daarnaast zijn 24 zetels gereserveerd die op de een of ander manier door vrouwen worden gekozen. Twee worden er benoemd door de National Youth Council en dan resteert nog een zetel voor de heer Rwaka. In totaal zitten er 45 vrouwen in de Chamber of Deputies en Rwanda is daarmee het land met relatief het hoogste aantal vrouwelijke volksvertegenwoordigers ter wereld. Dat kan ook gemakkelijk als er 24 zijn gereserveerd. Op dit feit is men enorm trots en wordt dan ook regelmatig benadrukt. Het kan ook een dun laag vernis zijn voor de werkelijke situatie voor de vrouwen in dit land. De volgende verkiezingen zijn in 2013.

En dit was de uitslag in 2008:

Parties		Votes	%	Seats
Coalition	Rwandese Patriotic Front	3,655,956	78.76	42
	Christian Democratic Party
	Islamic Democratic Party
	Rwandese Socialist Party
	Prosperity and Solidarity Party
	Party for Progress and Concord
	Democratic Union of the Rwandese People
Social Democratic Party		609,327	13.12	7
Liberal Party		348,186	7.5	4
Harelimana J.M.V.		27,848	0.6	—
Women's representatives		—	—	24
Youth representatives		—	—	2
Disabled representatives		—	—	1
Valid votes		4,641,317	98.8	—
Invalid votes		56,372	1.2	—
Total (turnout 98.5 %)		4,697,689	100.0	80

Later ben ik nog binnen geweest bij het gebouw van de Senaat. Een wat kleinere zaal en een wat meer rustige ambiance. Daar namen de bezoekers plaats in een groen lederen stoel. Ook hier weer uitleg over de gang van zaken.

In de Senaat zitten 26 personen. Hiervan worden er 14 gekozen, waarvan 12 vanuit de vier provincies en de stad Kigali en twee worden er gekozen door de diverse universiteiten van het land. Vier worden er benoemd door het Consultative Forum for Political Organisations (CFPO), wat dat ook moge zijn. Acht worden er benoemd door president Paul Kagame.

Vorige maand zijn er verkiezingen geweest met als gevolg dat 14 mensen hun mandaat onlangs hebben opgenomen. Het zijn getrapte verkiezingen. De vertegenwoordigers van de 30 districten en drie vertegenwoordigers van de 416 sectoren mochten hun stem uitbrengen. Alle kandidaten moesten echter eerst wel door de screening van de Supreme Court heen.

President Kagame heeft tegelijkertijd vier nieuwe senatoren benoemd. Van de acht die hij mag benoemen zijn er vier blijven zitten en zijn er dus vier vervangen. Door de CFPO zijn ook twee nieuwe senatoren benoemd en zijn er dus twee blijven zitten. In totaal zijn 20 nieuwe mensen in de senaat terechtgekomen. Zes zijn op hun plek gebleven.